Η άνοιξη είναι η εποχή που έχει συνδεθεί με τον άστατο καιρό, χωρίς όμως να «δίνει» συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο Μάιος ειδικά χαρακτηρίζεται από τις υψηλές θερμοκρασίες, χωρίς να λείπουν ψυχρές εισβολές, καταιγίδες (μπουρίνια) και χαλαζοπτώσεις.
Υπό την επίδραση της κλιματικής αλλαγής τα έντονα ή και ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται συχνότερα, ωστόσο δεν έλειπαν από το παρελθόν. Επιχειρούμε μια διαδρομή σε ορισμένα από τα... καιρικά ρεκόρ στην Ελλάδα με τη βοήθεια του μετεωρολόγου κ. Δημήτρη Ζιακόπουλου.
Το ρεκόρ υψηλότερης καταγεγραμμένης θερμοκρασίας όλων των εποχών σημειώθηκε στις 10 Ιουλίου 1977, στο Τατόι, όταν το θερμόμετρο έδειξε 48 βαθμούς Κελσίου! Τρομερός ήταν ο καύσωνας στο διάστημα 20-26 Αυγούστου 1958, όπου στα Τρίκαλα ο υδράργυρος έδειξε 47,2° C και στη Λάρισα 45,0° C, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περίπου 600 άτομα!
Καυτές επιδόσεις είχαμε ακόμα στις 17-20 Ιουλίου 1973, στη Λαμία 46,5° C και στην Ελευσίνα 46,4° C και στις 23-28 Ιουνίου 2007, όταν το θερμόμετρο έδειξε στο Αργος 46,4° C και στη Ν. Φιλαδέλφεια 46,2° C. Εκείνες τις μέρες κάηκε μεγάλο μέρος του Δρυμού της Πάρνηθας. Ο φονικότερος καύσωνας ήταν τον Ιούλιο του 1987 (από 19-27/7), όταν οι 45° C στην Ελευσίνα και οι 44° C στη Ν. Φιλαδέλφεια –σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες– οδήγησαν στον θάνατο 4.000 άτομα μόνο στο Λεκανοπέδιο Αττικής.
Γενικότερα πάντως, η άνοδος της θερμοκρασίας είναι εμφανής τα τελευταία χρόνια. Μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών έδειξε ότι το 2010 ήταν το θερμότερο έτος των τελευταίων 115 ετών για την Αθήνα, με μέση θερμοκρασία 19,6° C. Δεύτερο πιο ζεστό έτος το 2007 με μέση θερμοκρασία 19,1° C και ακολουθούν τα έτη 2008, 2001 και 1999 με μέση θερμοκρασία 19° C.
Περνώντας στην άλλη άκρη, στους ισχυρότερους παγετούς, αυτοί παρατηρήθηκαν κατά σειρά στις 27/1/1963 στην Πτολεμαΐδα όπου το θερμόμετρο «πάγωσε» στους -27,6° C, ακολούθησε η Φλώρινα στις 17 και 18/1/2012 με -25,1° C, οι Σέρρες στις 27/1/1963 με -23° C και η Καστοριά στις 20/12/2001 με -22,8° C.
Το πιο ακραίο περιστατικό βροχόπτωσης σημειώθηκε στις 12/1/1997 στην περιοχή της Κορίνθου, όταν ο μετεωρολογικός σταθμός κατέγραψε 344 χιλ. βροχής σε 36 ώρες. Οι πλημμύρες προκάλεσαν τον θάνατο 6 ανθρώπων.
Τον Φεβρουάριο του 2011, το μηνιαίο ύψος βροχής στη Σαμαριά έφθασε τα 728 χιλ. που είναι ρεκόρ μήνα για όλους τους σταθμούς της ΕΜΥ. Στην περιοχή των Αθηνών, η πιο έντονη βροχή καταγράφηκε στις 6 Νοεμβρίου 1961, όταν το ύψος βροχής στη Ν. Φιλαδέλφεια έφτασε τα 115,6 χιλιοστά σε λιγότερο από 8 ώρες. Χάθηκαν 44 άνθρωποι, η καταστροφή ήταν τεράστια. Το 1977 (2 Νοεμβρίου) το ύψος βροχής έφτασε στη Ν. Φιλαδέλφεια τα 165 χιλ. σε 16 ώρες, με αποτέλεσμα να χαθούν 24 άνθρωποι.
Οσον αφορά τους ισχυρούς ανέμους, στις 11/1/1987 σημειώθηκαν νότιοι άνεμοι 11 μποφόρ, προκαλώντας ζημιές στο λιμάνι το Πειραιά. Στις 22/1/2004, οι ριπές του ανέμου έφθασαν στη Νάξο τους 80 κόμβους. Τα ίδια επίπεδα καταγράφηκαν στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης τρεις φορές στις 26/11/1972, στις 4/7/1980 και στις 21/7/1983. Στην τελευταία περίπτωση το μπουρίνι σκότωσε 13 ανθρώπους.
Τέλος, όσον αφορά τις ξηρασίες, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, σε πολλές περιοχές ξεκίνησε ένα έντονο φαινόμενο υδρολογικής ξηρασίας, το οποίο κράτησε ώς τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Στην Αθήνα για περίοδο 150 ημερών, από 5 Ιουνίου έως 4 Νοεμβρίου 1993, δεν έπεσε σταγόνα βροχής!
