Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2020

Όταν ο Άγιος Βασίλειος Κορινθίας γλίτωσε την τελευταία στιγμή από μία γενική ομαδική εκτέλεση των κατοίκων από τους Γερμανούς



Το πιο κάτω κείμενο του Γιάννη Κουτσούκου είναι από το υπό συγγραφή βιβλίο του
ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.

Μία νέα τραγωδία τύπου Καλαβρύτων και Δίστομου απεφεύχθη  την τελευταία στιγμή στον Άγιο Βασίλειο Κορινθίας στις 25-5-1944.
Η τραγική αυτή σελίδα της κατοχής είναι άγνωστη στους σημερινούς  Αγιοβασιλιώτες. Το γνωρίζουν μόνο ελάχιστοι ηλικιωμένοι που έζησαν την αγωνία των τελευταίων στιγμών της ζωής των, όταν όλο το χωριό μαζί με τα γυναικόπαιδα το είχαν συγκεντρώσει οι κατακτητές Γερμανοί για να το εκτελέσουν. Ο λόγος ήταν τα   αντίποινα που θέλανε να κάνουν οι Γερμανοί για την δολοφονία Γερμανών στρατιωτών.
Θα στηριχθώ περιληπτικά στην μαγνητοφωνημένη συνέντευξη, που μου έδωσε η Χριστίνα Πιπίλου- Δλαμαρίνη στις 17-9-2014  για το θέμα αυτό[1], το οποίον επιβεβαίωσαν και άλλοι ηλικιωμένοι κάτοικοι του Χωριού:
-Στην γύρω περιοχή των Αθικίων εκτελέστηκαν Γερμανοί στρατιώτες. Στην γερμανική διοίκηση έφθασε η εσφαλμένη πληροφορία, ότι αυτό το είχαν κάνει κάτοικοι από τον Άγιο Βασίλειο. Η Χριστίνα Πιπίλου – Δαλαμαρίνη ισχυρίζεται, ότι την πληροφορία  αυτή στους Γερμανούς την έδωσαν έμπιστα πρόσωπα τους από την  ιδία περιοχή των Αθικίων. Επίσης, ότι αυτό το έκαναν  για να γλιτώσουν τα Αθίκια από την ομαδική εκτέλεση.
Για τέτοιες ομαδικές εκτελέσεις έπρεπε να δώσει εντολή ο ίδιος ο Χίτλερ. Το γερμανικό εκτελεστικό  απόσπασμα  με τα αυτόματα όπλα στο χέρι περίμεναν την εντολή με κάποια φωτοβολίδα όπως έγινε στα Καλάβρυτα ή με κάποιο  άλλο μέσο.  Οι εγκλωβισμένοι και μελλοθάνατοι Αγιοβασιλιώτες ζούσαν μέσα στην πιο φρικτή αγωνία της  ζωής των. Τα μικρά παιδιά έκλαιγαν, οι ηλικιωμένοι ανήμποροι υπέφεραν και οι γονείς είχαν διπλή και τριπλή αγωνία.
Τον σωτήριο ρόλο στην περίπτωση αυτή τον έπαιξε ο τότε πρόεδρος του Χωριού Γρηγόρης Κατσίγιαννης, που είχε τότε το σπίτι του στην πλατεία του χωριού, απέναντι από την Εκκλησία. Έτρεξε στην γερμανική φρουρά που ήταν στον σιδηροδρομικό σταθμό του χωριού και τους παρακάλεσε και τους έπεισε να παρέμβουν.  Ορισμένοι κάτοικοι του χωριού, όπως και ο πρόεδρος είχαν καλές σχέσεις με την γερμανική φρουρά του σιδηροδρομικού σταθμού του Αγίου Βασιλείου. Τους έδιναν τακτικά νταμπουζάνες ( γυάλινες χιλιάρες ) με το σπιτίσιο κρασί από το βαρέλι τους να για πιουν[2]. Ήλθαν μερικοί από την φρουρά μαζί με τον πρόεδρο Γρηγόρη Κατσίγαννη στην Πλατεία του χωριού και είπαν στον επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος, ότι οι κάτοικοι είναι φιλήσυχοι και έχουν καλές σχέσεις μαζί τους και ότι δεν μπορεί να έχουν οι κάτοικοι αυτοί  εκτελέσει τους Γερμανούς ή να έχουν κάνει κάποιο σαμποτάζ.
Ύστερα από αρκετή αγωνιώδη αναμονή και συζητήσεις το γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα με προφορικές εγγυήσεις της γερμανικής φρουράς του χωριού αποφάσισε να αποχωρήσει.
Έτσι γλίτωσε το χωριό ανήμερα της Αναλήψεως, ημέρα Πέμπτη στις 25-5-1944 από μια άδικη εκτέλεση και η όλη η Ελλάδα από ένα ακόμη απάνθρωπο έγκλημα.
Η Χριστίνα  Πιπίλου-Δαλαμαρίνη ισχυρίζεται ακόμη,
ότι ο μακαριστός σύζυγος της Χρίστος Δαλαμαρίνης  (Γιωργέτας), ο οποίος έλαβε την πρωτοβουλία να γίνει το καινούργιο νεκροταφείο στο Ρέχτι, είναι εκείνος, ο οποίος επέμενε και αφιέρωσε-κόντρα στην αντίθετη άποψη του τότε εφημέριου Δημητρίου Δελή- την καινούργια Εκκλησία του νεκροταφείου στην Ανάληψη. Και αυτό σε ανάμνηση του γεγονότος, ότι στις 25 Μαίου του 1944, ημέρα Πέμτη της Αναλήψεως, γλίτωσαν οι κάτοικοι του χωριού από μια φρικιαστική σφαγή  των Γερμανών κατακτητών και με απρόβλεπτες τραγικές συνέπειες για τις επόμενες γενεές των κατοίκων του Αγίου Βασιλείου Κορινθίας.
Ο Τάσος Μαρμαράς του Θεοφάνους σε συνέντευξη[3] στις 26-8-2017 προς τον γράφοντα προσθέτει τα εξής:
Οι γερμανοί στρατιώτες βγήκαν στο χωριό και μάζευαν με την βία τον κόσμο να πάει στην πλατεία για εκτέλεση. Εγώ ήμουν τότε σπίτι με την μάνα μου, η οποία είχε ζυμώσει και ήταν έτοιμη να βάλλει το ψωμί στο φούρνο. Ήλθαν δυο γερμανοί για να πάρουνε και την μάνα μου να πάει στην πλατεία για εκτέλεση. Κάτι έλεγαν «παρτύ, παρτύ» Της κοπανάνε μια σπρωχταριά (την έσπρωξαν) για να φύγει για την πλατεία και την επήρανε μαζί τους. Το ψωμί έμεινε έτσι εκεί χάμου. Εγώ δεν πήγα στην πλατεία αλλά εκάθησα κοντά στο ψωμί και έκλαιγα.
Ο Τάσος Μαρμαράς επιβεβαιώνει ότι είχε ακούσει, χωρίς να ήταν ο ίδιος παρών στην πλατεία, δηλαδή για τον ρόλο της φρουράς των Γερμανών υπέρ του χωριού, την σωτήρια ενέργεια του προέδρου Γρηγόρη Κατσίγιαννη και προσθέτει ότι οι Γερμανοί είχαν στήσει τρία πυροβόλα στην πλατεία του Χωριού έτοιμα  για την εκτέλεση.
Ο Γεώργιος Ζώγαλης του Ιωάννου σε συνέντευξη[4] προς τον γράφοντα ισχυρίζεται τα πιο κάτω:
-Ο Γερμανός Λοχίας της φρουράς των γερμανών Ρόμπερτ είναι αυτός που επενέβη στο εκτελεστικό απόσπασμα τον Γερμανών στις 25 Μαίου του 1944 ανήμερα της Αναλήψεως ημέρα Πέμπτη  και την τελευταία στιγμή έσωσε το χωριό από την ομαδική εκτέλεση.
Το χωριό το είχε περικυκλώσει ένα γερμανικό τάγμα  και είχαν μαζέψει όλους τους άνδρες όσους βρήκαν στο χωριό ηλικίας πάνω από 15 ετών για να τους εκτελέσουν. Είχαν έλθει για συμπαράσταση και τα γυναικόπαιδα στην άκρη της Πλατείας. Τούς άνδρες τους είχαν βάλλει στην σειρά με πρώτο τον Γορίλα (Νικόλαος Αριστείδου Ρεκλείτη), επειδή ήταν ο πιο ψηλός. Θα ήταν τότε περίπου 18 ετών. Το τάγμα αυτό ήλθε από την περιοχή του Άσσου Κορινθίας μέσω Βεληνιάτικα, Σπαθοβούνι και Τούρκικο Γεφύρι. Περάσανε μπροστά από τα δικά μας τα γαλάρια (ποιμνιοστάσια), που ήσαν κοντά στον δρόμο (περιοχή Αλάμπι). Εμείς ήμασταν μέσα μαζί με τα πρόβατα, αλλά δεν μας αναζήτησαν και μας προσπέρασαν. Δεν βάδιζαν μόνο στο δρόμο αλλά είχαν απλωθεί και στα κτήματα σε μεγάλη ακτίνα και έψαχναν για κρυμμένους αντάρτες, κατευθυνόμενοι προς το χωριό για να επιβάλλουν αντίποινα με ομαδική εκτέλεση των κατοίκων. Το χωριό μας δεν έφταιγε. Είχανε κάποιοι κρεμάσει εξ Γερμανούς στην περιοχή Χιλιομοδίου ή Αθικίων και δεν ξέρω πως κάνανε υπεύθυνο το χωριό μας.
Τα πολυβόλα τα είχαν στήσει στα πεύκα μπροστά από το σπίτι του Ταγαρά στην πλατεία του χωριού. Εγώ δεν ήμουν εκεί, αλλά τα έχω ακούσει. Μαζί με το γερμανικό τάγμα ήταν και ένας Έλληνας Λοχαγός, ο οποίος λεγόταν Τρίκκας Γεώργιος. Ο τότε πρόεδρος του Χωριού Γρηγόρης Κατσίγιαννης γνώριζε τον Λοχαγό αυτόν τον πλησίασε και του είπε.
–Τι κάνουμε τώρα; και αυτός του απάντησε
–Τράβα κάτω . Και του έδειξε τον σιδηροδρομικό Σταθμό του χωριού.
Και μαζεύει ο Γρηγόρης Κατσίγαννης ένα κοφίνι αυγά και τα πήγε κάτω. Αμέσως ο Γερμανός Λοχίας Ρόμπερτ  έρχεται επάνω και τους είπε (στο γερμανικό απόσπασμα):
–Μην κουνηθείτε. Οι άνθρωποι  είναι φιλήσυχοι. Δεν έχουν κάνει καμία ανδραγαθία. Και έτσι σώθηκε το χωριό από τον λοχία Ρόμπερτ.
Και εκείνη την ημέρα σκοτωθήκανε μόνο τα τρία παιδιά[5]. Ο ένας από τα τρία παιδιά που σκοτώθηκαν-σύμφωνα με την Ντίνα Ξύδη, Δασκάλα- ήταν ο Κωστής Ξύδης του Γεωργίου και της Σοφίας, 22 χρονών, αδερφός του Iωάννου Ξύδη (ή Κακάνη), ο οποίος είναι πατέρας της Ντίνας Ξύδη, Δασκάλας..Τα άλλα δύο παιδιά είναι ο Ιωάννης Τσουστσουβής και ο Ιωάννης Μπισμπιρούλιας. Ας είναι αιωνία τους οι μνήμη. .. 
Tα πυροβόλησαν από τα Αλωνάκια  (παλιό γήπεδο του χωριού)  την στιγμή που οι τρεις Αγιοβασιλιώτες ευρίσκοντο στην περιοχή Δάφνες του βουνού Δαφνιάς,  πηγαίνοντας να κρυφτούν για να γλιτώσουν από την ομαδική εκτέλεση που θα γινόταν στην πλατεία του χωριού. Οι Γερμανοί όμως είχαν αποκλείσει όλο το χωριό, ήσαν καλοί σκοπευτές και δεν μπορούσε κάποιος να μπει ή να βγει από το χωριό.
Η ημερομηνία 25 Μαΐου 1944 -ανήμερα της Αναλήψεως είναι ένας πολύ σπουδαίος χρονολογικός σταθμός για το χωριό Άγιος Βασίλειος, διότι την ημέρα αυτή οι κάτοικοι του Χωριού γλίτωσαν την τελευταία στιγμή από την ομαδική εκτέλεση που είχαν αποφασίσει οι Γερμανοί κατακτητές και τους είχαν συγκεντρώσει για τον σκοπό αυτό στην κεντρική πλατεία του χωριού. Με άλλα λόγια την ημερομηνία αυτή απεφεύχθη στο παρά πέντε να σφαγιασθεί το χωριό, όπως έγινε και με τα μαρτυρικά Καλάβρυτα και το Δίστομo
Η ημερομηνία αυτή, που είναι και ημέρα Πέμπτη της Αναλήψεως,  δηλαδή η 25 Μάιου του 1944 προκύπτει από το Πασχάλιον του διορθωμένου Ιουλιανού ημερολογίου του έτους 1944, όπου το Πάσχα εορτάστηκε στις 16 Απριλίου. Προσθέτοντας 39 ημέρες μετά το Πάσχα για να προσδιορίσουμε την ημέρα της Αναλήψεως προκύπτει η ημερομηνία 25 Μαίου 1944[6].
[1]Συνέντευξη Χριστίνας Πιπίλου, συζύγου Χρήστου Δαλαμαρίνη στις 17-9-2014
[2] Από ομολογίες κατοίκων οι Γερμανοί αγόραζαν το κρασί και δεν δεχόντουσαν να το πάρουν δωρεάν
[3] Συνέντευξη Αναστασίου Μαρμαρά του Θεοφάνους στις 26-8-2017
[4] Συνέντευξη Γεωργίου Ζώγαλη του Ιωάννου στις 5-4-2017
[5] Εννοεί τους  Ξύδης Κωνσταντίνος (ή Κακάνης), Μπισμπιρούλιας Ιωάννης και Τσουτουβής Ιωάννης.
Η Ντίνα Ξύδη, δασκάλα, δίνει τις πιο κάτω πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Ξύδη: Ο Κωστής Ξύδης του Γεωργίου και της Σοφίας, 22 χρονών ήταν αδερφός του πατέρα της. Η ίδια έχει πάρει το όνομά του.
[6] Και για το τρέχον έτος 2017 από καθαρή σύμπτωση το Πάσχα συνέπεσε στις 16 Απριλίου και η εορτή της Αναλήψεως στις 25 Μαίου, ημέρα Πέμπτη.

ΠΗΓΗ - koutsoukos.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Διαβάστε

Η Πολιορκία της Κορίνθου, του μεγάλου Φιλέλληνα και συνθέτη Ροσσίνι – το πρώτο Live Aid στην ιστορία!

Gioachino Antonio Rossini, στο Παρίσι, 1865. Ο Τζοακίνο Ροσσίνι (Gioachino Rossini), γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1792 σε μια μικρή λ...