Η μεγαλειώδης πορεία του Νικηταρά

Νικήτας Σταματελόπουλος - Νικηταράς ο Τουρκοφάγος

Ο Νικηταράς (Νικήτας Σταματελόπουλος) είναι μια εξέχουσα και ηρωϊκή φυσιωγνομία του επαναστατικού αγώνα του 21. 
Ανηψιός του Θ.Κολοκοτρώνη ήταν ευρύτερα γνωστός σαν δεξί του χέρι. Η δημώδης μούσα μάλιστα έλεγε: “Μπροστά πάει ο Νικηταράς, πίσω ο Κολοκοτρώνης”. 

Γεννήθηκε το 1787 στο χωριό Μεγάλη Αναστάσοβα (Αναστασίτσα) Μεσσηνίας, αλλά καταγόταν από το χωριό Τουρκολέκα της Φαλαισίας (του Ν. Αρκαδίας). Ο πατέρας του ήταν ο κλέφτης Σταματέλος Τουρκολέκας και η μητέρα του η Σοφία Καρούτσου, αδερφή της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Λόγω της καταγωγής του υπέγραφε με το όνομα Τουρκολέκας ή Τουρκολακιώτης.

Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στο χωριό του πατέρα του. Σε ηλικία ένδεκα χρόνων ακολούθησε τον πατέρα του στο κλέφτικο. Στη συνέχεια εντάχθηκε σαν "μπουλουξής"στο σώμα του περίφημου κλέφτη Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, όπου διακρίθηκε για... την ανδρεία του. 
Μάλιστα παντρεύτηκε την κόρη του Ζαχαριά, Αγγελίνα. Το 1805, κατά τον ανηλεή διωγμό των κλεφταρματολών της Πελοποννήσου ο πατέρας του σκοτώθηκε από τους Τούρκους και ο Νικηταράς ακολούθησε το θείο του Κολοκοτρώνη στα Επτάνησα, όπου εντάχθηκε στα Ρωσικά τάγματα και μετέβη στην Ιταλία για να πολεμήσει κατά του στρατού του Ναπολέοντα. Στη συνέχεια επέστρεψε στα Επτάνησα και υπηρέτησε τους Γάλλους, οι οποίοι στο μεταξύ τα είχαν καταλάβει με την συνθήκη Τίλσιτ. Στις 18 Οκτωβρίου 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τον φιλικό Η. Χρυσοσπάθη, ενώ βρίσκονταν στην Καλαμάτα. Λίγο αργότερα, συμμετείχε στην εκστρατεία της Φιλικής Εταιρίας για την προετοιμασία του λαού και του επερχόμενο αγώνα, περιοδεύοτας για ένα διάστημα στην Πελοπόννησο μαζί με τον Αναγνωσταρά και τον Δ. Πλαπούτα. Η συμμετοχή του στον απελευθερωτικό αγώνα ήταν πλουσιότατη. Ήταν από τους πρώτους που συμμετείχε στην επανάσταση, απο τις πρώτες στιγμές της. 
Πήρε μέρος και πρωταγωνίστησε σε πολλές μεγάλες και νικηφόρες μάχες: Βαλτέτσι, Δολιανά, Τριπολιτσά, Δερβενάκια, Αγιονόρος, Άγιος-Σώστης κ.λ.π. Οι κύριες στιγμές όμως που ανέδειξαν την πολεμική του αρετή και ηρωϊσμό, και που συγχρόνως στάθηκαν αποφασιστικές για την επανάσταση, ήταν οι νηκηφόρες μάχες στα Δολιανά (18 Μαΐου Ι821) και στα Δερβενάκια (26 Ιουλίου 1822).
  Με την έκρηξη της επανάστασης, μαζί με άλλους οπλαρχηγούς, μπήκε στην Καλαμάτα, στις 23 Μαρτίου 1821. Αμέσως μετά κατευθύνθηκε στην Τριπολιτσά για πάρει μέρος στην πολιορκία της. Στις 12-13 Μαΐου επικεφαλής 800 ανδρών συμμετείχε στη νικηφόρα μάχη στο Βαλτέτσι (12-13 Μαΐου 1821). Στα Δολιανά, λίγες μέρες μετά τη νίκη στο Βαλέτσι, ενώ με 200 άνδρες κατευθυνόταν προς το Ναύπλιο, αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει μεγάλη Τούρκική δύναμη (6000 ανδρών περίπου) υπό τον Κεχαγιάμπεη. Εκεί μαχόμενος ηρωϊκά κατάφερε να προξενήσει μεγάλη πανωλεθρία στους Τούρκους, που άφησαν στο πεδίο της μάχης 300 νεκρούς και όλα τα πυροβόλα τους. Μετά τη μάχη αυτή προήχθη σε στρατηγό και ονομάσθηκε "Τουρκοφάγος". Λίγο αργότερα στάλθηκε από τον Κολοκοτρώνη να διευθύνει την πολιορκία του Ναυπλίου, για να φύγει λίγο αργότερα στην Ανατολική Στερεά, όπου οι επαναστάτες των Αθηνών τον εξέλεξαν αρχηγό τους. Επειδή αυτό προκάλεσε την αντίδραση των Μαυρομιχαλαίων, έφυγε για την Λειβαδειά, όπου μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο συμμετείχε στην προσπάθεια ανακατάληψης της πόλης. 

Μάλιστα με τον Ο. Ανδρούτσο έγιναν αδελφοποιητοί. Λίγο αργότερα επέστρεψε στην Πελοπόννησο και έλαβε υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη ενεργό μέρος στην συνεχιζόμενη πολιορκία της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου.1821). Ας σημειωθεί ότι κατά την άλωση της πόλης ήταν από τους λίγους που αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη διανομή των λαφύρων. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1821 συμμετείχε στην ανεπιτυχή πολιορκία του Ναυπλίου όπου κινδύνευσε να αιχμαλωτιστεί. Τον Απρίλιο του 1822, επικεφαλής 700 ανδρών, ανέβηκε πάλι στην Ανατολική Στερεά και πολέμησε μαζί με τον Ανδρούτσο στη Στυλίδα και την Αγία Μαρίνα. Το καλοκαίρι του 1822 στα Δερβενάκια συμμετείχε με το Θ. Κολοκοτρώνη και άλλους οπλαρχηγούς στη συντριβή της εκστρατείας του Δράμαλη. Αρχικά συμμετείχε στην απόκρουση ..

Κυκλοφορεί η Ρήξη Σεπτεμβρίου

 

 

Ρήξη, η εφημερίδα του δημοκρατικού πατριωτικού χώρου

Κυκλοφορεί το νέο φύλλο της Ρήξης (φ. 161). Την Ρήξη μπορείτε να την βρείτε μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου στα περίπτερα όλης της χώρας, όπως και στα γραφεία του Άρδην σε Αθήνα (Ξενοφώντος 4) και Θεσσαλονίκη (Δαναΐδων 7), καθώς και στο Εναλλακτικό Βιβλιοπωλείο (Θεμιστοκλέους 37, Εξάρχεια). 

Επίσης, μπορείτε να την προμηθευτείτε σε ψηφιακή μορφή (pdf) και από το βιβλιοπωλείο των Εναλλακτικών Εκδόσεων 

Διαβάστε στην Ρήξη:

• Ο τουρκικός επεκτατισμός μας ξυπνά από τον λήθαργο, Ανακοίνωση του Άρδην

Ο δημοκρατικός πατριωτισμός η μόνη απάντηση, του Γιώργου Καραμπελιά

Πολιτική

• Ο ΣΥΡΙΖΑ σε κρίση διαρκείας, του Γιάννη Ξένου
• Για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, του Νίκου Ντάσιου
• Χρυσή Αυγή: Περιμένοντας την απόφαση του δικαστηρίου, ξεσηκώνει τους γονείς, του Γιάννη Ξένου

Επικαιρότητα

• Εξοπλισμοί στο… και πέντε!, του Νικόλα Δημητριάδη
• Το ασήμι του Λαυρίου και ο Ερντογάν, του Κώστα Σαμάντη

Κορωνοϊος

• H κοινωνική ψυχολογία του ιού, του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου
• Πατριωτικός εθνομηδενισμός, του Γιώργου Ρακκά
• Οι ευθύνες της Αριστεράς στη σουηδική τραγωδία του κορωνοϊού, Markus Balázs Göransson
• Ενδιαφέροντα στοιχεία για την πανδημία σε άλλες χώρες, του Παναγιώτη Χούπα

Εθνικά θέματα:

• Ο κατευνασμός με το προσωπείο ενός δήθεν αντιιμπεριαλισμού, του Γιώργου Ρακκά

Οικολογία:

• Οι φωτιές ως κοινωνικό φαινόμενο, του Δαμιανού Βασιλειάδη

Διεθνή:

• Η επιθετικότητα της Άγκυρας προκάλεσε μια ασυνήθιστη συμμαχία
• Ο νεοευρασιανισμός στη Ρωσία του Πούτιν
• Από την «Ευραβία» στην «εθνοτική αναδιάταξη»;, του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Ιστορία

• Μιχαήλ Κουτσόφτας, Ανδρέας Παναγίδης, Στέλιος Μαυρομάτης, του Αυγουστίνου Αυγουστή
• Χριστιανοί Ἅγιοι καί Μάρτυρες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, του Κωνσταντίνου Χολέβα
• Η «Επανάσταση του Σταυρού», του Δημήτρη Ναπ. Γιαννάτου
• Η περίπτωση του ατμόπλοιου Πηλεύς, του Κωνσταντίνου Μαυρίδη

Απόψεις

• Το γκρέμισμα των αγαλμάτων, του Δημήτρη Μπούσμπουρα

Βιβλίο:

• Χρήστος Μαλεβίτσης: Σεφέρης και Χάιντεγκερ, του Σπύρου Κουτρούλη

cine-Ρήξη: Ο προδότης & Άλυτη, του Κωνσταντίνου Μπλάθρα

Τα ασχολίαστα του Νικόλα

…και άλλα πολλά 

Γραφτείτε συνδρομητές στην μηνιαία Ρήξη

► Η Ρήξη είναι μια συμμετοχική εφημερίδα που εκδίδεται από τα μέλη και τους φίλους του κινήματος Άρδην, με σκοπό να καλύψει το κενό της ουσιαστικής ενημέρωσης, που δημιουργεί η καθεστωτική προπαγάνδα των συστημικών ΜΜΕ απ’ την μια, και ο ωκεανός της παραπληροφόρησης του διαδικτύου απ’ την άλλη.

► Κυκλοφορεί μηνιαία και παρέχει,  με την ποιότητα και διεισδυτικότητα που διακρίνει τα βιβλία, τα περιοδικά, την ιστοσελίδα του χώρου μας, άρθρα και αναλύσεις για τις εγχώριες και τις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, όλα τα μείζονα τρέχοντα γεωπολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, και ζητήματα, ενώ μεγάλο μέρος της έκδοσης καταλαμβάνουν και οι σελίδες για το πνεύμα και τον πολιτισμό (το βιβλίο, το θέατρο, την ιστορία και τον κινηματογράφο). Κρίνοντας από την απήχηση των άρθρων της εφημερίδας στο διαδίκτυο, είναι σαφές ότι η επιδραστικότητά της έχει προ πολλού ξεπεράσει ακόμα και αυτόν τον χώρο του δημοκρατικού πατριωτισμού, και διαβάζεται πλέον από ευρύτερο κόσμο για την ποιότητα των αναλύσεών της.

► Με συνδρομή υποστήριξης 15 €/χρόνο (1,25€ ανά φύλλο) οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας, που θα τους αποστέλλεται στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο πριν αυτή πάει στο τυπογραφείο.

► Με το να γίνετε συνδρομητές στην Ρήξη, συμβάλετε ουσιαστικά στην οικονομική της βιωσιμότητα, ενώ ταυτόχρονα βοηθάτε, ώστε να διαχυθεί ευρύτερα o λόγος της, υποστηρίζοντας όχι μόνο ένα εγχείρημα για την γνωσιακή και πνευματική αναβάθμιση του δημοκρατικού πατριωτικού χώρου, αλλά και ένα βήμα υπεύθυνης ενημέρωσης.

► Μπορείτε να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας ε​​ίτε ​α​ποστέλλοντας ηλεκτρονικό μήνυμα με τα στοιχεία σας στην διεύθυνση perardin@gmail.com, είτε αφήνοντας προσωπικό μήνυμα στην σελίδα του Άρδην στο Facebook (https://www.facebook.com/ardin.gr).

Το τίμημα της συνδρομής μπορεί να καταβληθεί είτε μέσω τραπέζης, σε έναν από τους παρακάτω λογαριασμούς:

– ΕΘνική Τράπεζα  116/768054-65 (IBAN: 12 0110 1160 0000 1167 6805 465)

– Γιούρομπανκ  0026 – 0205 – 73 – 0102015908 (IBAN: GR 300 260 20 50000 730 1020 15908)

– Τράπεζα Πειραιώς  5010 – 025102 – 791 (IBAN: GR17 0172 0100 0050 1002 5102 791)

– Άλφα Μπανκ  844 – 002101 – 018823 (IBAN GR89 0140 8440 8440 0210 1018 823)

Ρήξη, η εφημερίδα του δημοκρατικού πατριωτικού χώρου

διαβάστε την, διαδώστε την, ενισχύστε την.

Έργα και ημέρες του κατευθυνόμενου ανθρωπισμού

 

Η Σάρα Μαρντίνι, η ERCI και το Solidarity Now: Όταν διακινητές και ΜΚΟ δρουν από κοινού

Έργα και ημέρες του κατευθυνόμενου ανθρωπισμού

του Γιώργου Ρακκά από το Άρδην τ. 118. Το κείμενο αποτελεί μέρος του αφιερώματος «Το ”σύστημα Σόρος” και οι ΜΚΟ στην Ελλάδα”

Στην «έκθεση πεπραγμένων» που δημοσίευσε το Solidarity Now του 2018, αναφέρεται στο κεφάλαιο για την υποστηρικτική της δράση ως προς την κοινωνία των πολιτών, ότι η οργάνωση συνέδραμε στον δικαστικό αγώνα για την απελευθέρωση δυο «εθελοντών ανθρωπιστικής δράσης», της Σάρας Μαρντίνι και του Σον Μπάιντερ: «Υποστηρίξαμε καθ’ όλη τη διάρκεια της κράτησής τους δύο εθελοντές ανθρωπιστικής δράσης, τη Σάρα Μαρντίνι και τον Σον Μπάιντερ, όταν αυτοί συνελήφθησαν επειδή βοηθούσαν πρόσφυγες να φθάσουν με ασφάλεια στη Λέσβο, περιβάλλοντας την υπεράσπισή τους με προσπάθειες άσκησης πίεσης στην Ελλάδα αλλά και ευρύτερα. Μέσα από στενή συνεργασία με άλλους οργανισμούς όπως η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εργαστήκαμε για την απελευθέρωσή τους από την προδικαστική τους κράτηση και συνεχίσαμε να παρακολουθούμε στενά την υπόθεση μέχρι την απελευθέρωσή τους καθώς και τη γενικότερη τάση ποινικοποίησης πράξεων αλληλεγγύης».^[1]

Ποιες όμως ήταν αυτές οι «πράξεις αλληλεγγύης»; Οι Μαρντίνι και Μπάιντερ ήταν εθελοντές της Οργάνωσης Έρευνας και Διάσωσης ERCI, που δραστηριοποιούνταν στη Μυτιλήνη εντοπίζοντας τις βάρκες των διακινητών που προσπαθούσαν να διασχίσουν τα περάσματα του Αιγαίου, για να διευκολύνουν την άφιξή τους στις ελληνικές ακτές. Συνελήφθησαν από την ελληνική αστυνομία στις 28 Αυγούστου το 2018, καθώς ελέγχθηκε η δράση τους κατά τους προηγούμενους μήνες και τους απαγγέλθηκαν βαριές κατηγορίες πλαστογραφίας, παραβίασης μυστικών της Πολιτείας, κατασκοπίας και παράνομης κατοχής φορητών ασυρμάτων ναυτικού τύπου. Σύμφωνα με τη δικογραφία, οι δυο συλληφθέντες είχαν εντοπιστεί στις 9 Φεβρουαρίου στη  Μυτιλήνη να επιβαίνουν σε όχημα, τύπου τζιπ, το οποίο πάνω από τις νόμιμες πινακίδες κυκλοφορίας έφερε επικολλημένες πλαστές πινακίδες, στρατιωτικού τύπου, με εθνόσημο· πάνω τους βρέθηκε ένας ασύρματος ναυτικού τύπου που αναμετέδιδε τις συχνότητες του λιμενικού, καθώς και μια διόπτρα νυκτός.^[2]

Από το πρώτο αυτό περιστατικό θα δραστηριοποιηθεί η Εισαγγελία Πρωτοδικών Μυτιλήνης, η οποία θα πραγματοποιήσει προκαταρκτική έρευνα με πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα: Τα μέλη της ΜΚΟ «δραστηριοποιούνταν στη συστηματική διευκόλυνση της παράνομης εισόδου αλλοδαπών στην ελληνική επικράτεια, μέσω των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, παρέχοντας άμεση συνδρομή στα οργανωμένα κυκλώματα παράνομης διακίνησης μεταναστών». Χρησιμοποιούσαν τις δικές τους ομάδες εντοπισμού με ειδικό εξοπλισμό (κιάλια, διόπτρες κ.λπ.), παρακολουθούσαν τις συχνότητες του λιμενικού και της Frontex ώστε να φτάσουν πρώτοι εκείνοι τις βάρκες των διακινητών, και είχαν στήσει το δικό τους δίκτυο συλλογής πληροφοριών, ώστε να κινητοποιείται το δικό τους σύστημα διάσωσης παράλληλα με εκείνο των επίσημων αρχών. Σύμφωνα με τις αιτιάσεις της εισαγγελίας, διαπιστώθηκε ότι στο διάστημα από 9/12/2017 έως 09/02/2018 «τα μέλη της οργάνωσης, σε δεκάδες περιπτώσεις, ανέμεναν συστηματικά και οργανωμένα την άφιξη λέμβων με παράτυπους αλλοδαπούς, χρησιμοποιώντας το προαναφερόμενο όχημα, με τις πλαστογραφημένες πινακίδες κυκλοφορίας». Με την εξασφάλιση της ασφαλούς άφιξης των παράνομων μεταναστών στο νησί της Λέσβου, τα μέλη της ΜΚΟ τούς παρουσίαζαν στις αρχές ώστε να ακολουθηθεί η τυπική διαδικασία αιτήσεων ασύλου.^[3]  

Η ιστορία γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, αλλά και συνάμα μυθιστορηματική, σαν ψάξουμε λίγο τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών της.

Η Σάρα Μαρντίνι δεν ήταν απλώς μια εθελόντρια: Κατάγεται από τη Συρία και πριν ξεσπάσει ο πόλεμος ήταν αθλήτρια της κολύμβησης και, μαζί με την αδερφή της, μέλη της συριακής εθνικής ομάδας.  Η περιπέτεια που είχαν οι δυο αδερφές για να φτάσουν στην Ελλάδα, θα τις αναδείξει στην παγκόσμια επικαιρότητα, όταν, το καλοκαίρι του 2015, θα πηδήξουν στη θάλασσα από τη λέμβο διακίνησης που επενέβαιναν για να την οδηγήσουν κολυμπώντας στις ελληνικές ακτές, σώζοντας έτσι τους υπόλοιπους 18 επιβάτες της. Έπειτα από πολλές περιπέτειες θα καταλήξουν στη Γερμανία όπου θα ενωθούν και πάλι με την οικογένειά τους λαμβάνοντας εκεί άσυλο.

Η ιστορία τους θα γίνει θέμα στα παγκόσμια ΜΜΕ, ενώ η Σάρα Μαρντίνι θα κληθεί από τον Μπαράκ Ομπάμα και τον ΟΗΕ για να μιλήσει ενώπιον της γενικής του συνέλευσης για το προσφυγικό, ενώ η αδερφή της, Γιούσρα, θα χρησθεί πρέσβειρα καλής θελήσεως του ΟΗΕ και θα λάβει μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016.^[4] Η Σάρα, την εποχή που συλλαμβάνεται, κάνει συχνά ταξίδια στη Μυτιλήνη από το Βερολίνο, όπου σπουδάζει στο γερμανικό παράρτημα του Κολεγίου Μπαρντ –ενός άλλου βραχίονα του «οικοσυστήματος Σόρος», που διατηρεί τα κεντρικά του στη Νέα Υόρκη και διευθύνεται από τον Λέον Μπολγκεστάιν, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και μέλος του παγκόσμιου διοικητικού συμβουλίου του «Ιδρύματος για την Ανοιχτή Κοινωνία».^[5] Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της στη Μυτιλήνη, δραστηριοποιείται εθελοντικά στην ERCI, και πέραν όλων των άλλων αξιοποιεί την προσωπική ιστορία της και την απήχηση που έχει για να συλλέγει διάφορες δωρεές και χορηγίες για την οργάνωση.

Λίγα λόγια για την τελευταία: Λίγες μέρες μετά τη σύλληψη των εθελοντών της οργάνωσης, θα παρουσιαστεί στις αρχές και ο ιδιοκτήτης της, Πάνος Μωραΐτης. Ο Μωραΐτης, εκτός από την «έρευνα και διάσωση» που δραστηριοποιείται στη Μυτιλήνη, διατηρεί και την εταιρεία ναυτικής ασφάλειας ΑΣΠΙΔΑ, η οποία… νοικιάζει ένοπλους μισθοφόρους στα πλοία για την προστασία τους από τους πειρατές στις θάλασσες της Ανατολικής Αφρικής.^[6] Για την ίδρυση και τη λειτουργία της ομάδας διάσωσης που οργάνωσε, θα βραβευτεί τόσο από την αμερικάνικη πρεσβεία, στις 31 Δεκεμβρίου του 2016,^[7] όσο και από τον τότε αρχηγό ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη και μετέπειτα υπουργό Εθνικής Άμυνας. Από τη δραστηριότητά του, έτσι όπως ο ίδιος την προβάλλει στα προφίλ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που διατηρεί, εντύπωση κάνει ακόμα η πρόσβαση που διατηρεί σε κοσμικά γεγονότα υψηλής πολιτικής σημασίας, όπως η συμμετοχή του στο επίσημο γεύμα που θα παραθέσει ο Αλέξης Τσίπρας στον Μπαράκ Ομπάμα κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα.^[8] 

Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ευάγγελος Αποστολάκης βράβευσε το 2017 τον Πάνο Μωραΐτη για τη δημιουργία και τις υπηρεσίες της ΜΚΟ ERCI. Πηγή

Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει σε όλα αυτά, πως το ποιόν και η πορεία των ανθρώπων δεν συνεπάγεται ταυτόχρονα και την ενοχή τους στις συγκεκριμένες κατηγορίες που τους προσάπτονται. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι οι έρευνες και η διάσωση που πραγματοποιούσαν γινόταν, τουλάχιστον σε ορισμένες τους φάσεις, σε συνεργασία με τις επίσημες ελληνικές αρχές και αυτό όντως επαληθεύεται και από τις έρευνες της ΕΛΑΣ, και πως ό,τι κι αν έπρατταν στο νησί το έκαναν με γνώμονα την ασφάλεια και τις τύχες των παράνομων μεταναστών, για τους οποίους φρόντιζαν να έχουν ασφαλή διέλευση.^[9]

Τα ίδια ισχυρίζεται και η Human Rights Watch στα αλλεπάλληλα δελτία Τύπου που θα εκδώσει καταγγέλλοντας τις ελληνικές αρχές, καθώς και την προφυλάκιση των εμπλεκόμενων στην υπόθεση. Αξίζει να σημειωθεί προκαταρκτικά ότι η Human Rights Watch, εκτός του ότι επιχορηγείται συχνά από το Ίδρυμα για την Ανοιχτή Κοινωνία, έχει και μια ιδιαίτερη ιστορία που τη συνδέει στενά με τον Σόρος και το δίκτυό του. Ο Σόρος συνεργαζόταν στενά με τον ιδρυτή της οργάνωσης Albert Neier, ο οποίος ανέλαβε και τη διεύθυνση του «Ιδρύματος για την Ανοιχτή Κοινωνία» στα πρώτα 19 χρόνια λειτουργίας του (1993-2012). Σύμφωνα δε, με βιογράφους του Σόρος, η ιδέα του να εμπλακεί στον κόσμο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και των Ιδρυμάτων θα προκύψει κατά τη συμμετοχή του στις συναντήσεις του Human Rights Watch, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν ονομάζονταν ακόμα Helsinki Watch.^[10]

Στα τεκμήρια που παρουσιάζει^[11] προς αθώωση των δύο, κυρίως, κατηγορουμένων, η Human Rights Watch δεν αρνείται ότι ο Μπάιντερ και η Μαρντίνι επέβαιναν σε τζιπ που είχε πλαστογραφημένα διακριτικά. Όντως, λέει, παρακολουθούσαν τις συχνότητες της Frontex και του Λιμενικού, καθώς και την πορεία των σκαφών τους. Ωστόσο οι συχνότητες δεν είναι κρυπτογραφημένες, ο εξοπλισμός με τον οποίον το έκαναν διακινείται στο εμπόριο και η πορεία των σκαφών δύναται να εντοπιστεί από απλές ιστοσελίδες στο διαδίκτυο και επομένως ο επιπλέον «εξοπλισμός» τους δεν εξηγείται. Για την αντιποίηση αρχής στα διακριτικά του τζιπ στο οποίο επέβαιναν, επίσης, η οργάνωση στο δελτίο Τύπου δεν διαψεύδει το συμβάν, αντίθετα, ισχυρίζεται ότι οι κατηγορούμενοι δεν επιδίωξαν να εισέλθουν με αυτό σε περιοχή περιορισμένης πρόσβασης.  

Για τα συγκεκριμένα περιστατικά για τα οποία κατηγορούνται ότι συνεργάστηκαν με λαθροδιακινητές, 11 τον αριθμό, ο δικηγόρος του Μπάιντερ επικαλέστηκε άλλοθι για τις πέντε από αυτές τις περιπτώσεις, παρουσιάζοντας στοιχεία που αποδείκνυαν σύμφωνα με την πλευρά της υπεράσπισης ότι ο κατηγορούμενος βρισκόταν εκτός Ελλάδας. Η δε υπεράσπιση της Μαρντίνι επικαλέστηκε απουσία σε έξι από τις συγκεκριμένες περιπτώσεις, καθώς «παρακολουθούσε μαθήματα, έδινε εξετάσεις ή βρισκόταν σε συνάντηση με τον πρύτανη του Bard College στο Βερολίνο, έδινε διάλεξη για την προσφυγική κρίση στον προξενείο των ΗΠΑ στη Βουδαπέστη ή συμμετείχε σε συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Harvard». Για τα υπόλοιπα περιστατικά, δεν σχολιάζεται τίποτα.

Η Human Rights Watch προσπαθεί με την υπερασπιστική της γραμμή να απαντήσει πολιτικά στις κατηγορίες της ελληνικής δικαιοσύνης. Αντιγράφουμε από την ανακοίνωσή της: «Το γεγονός ότι η ελληνική αστυνομία χρησιμοποιεί τον όρο ‘λαθραία διακίνηση’ για να περιγράψει την ανθρωπιστική διάσωση δείχνει το παράλογο των κατηγοριών […] Η δήλωση της αστυνομίας παραδέχεται ότι οι άνθρωποι που διασώζονται είναι ‘‘πρόσφυγες’’, η παράνομη είσοδος των οποίων με σκοπό να αιτηθούν άσυλο δεν πρέπει να ποινικοποιείται». Πρόκειται για μια πάγια τακτική όλων των φορέων που μάχονται για την κανονικοποίηση των ανοιχτών συνόρων. Σύμφωνα με αυτούς «είναι όλοι πρόσφυγες», το δικαίωμά τους στη μετακίνηση «δεν πρέπει να ποινικοποιείται» ακόμα και όταν η μεταφορά τους συντελείται επί της ουσίας από δουλεμπορικά δίκτυα τα οποία λειτουργούν ως μια αφανής πολυεθνική επιχείρηση με υπερκέρδη. Για τη Human Rights Watch όμως, δεν έχει καμία σημασία το εάν στην προσπάθεια να διασώσουν κάθε εισερχόμενο, η οργάνωση υποκαθιστούσε τις επίσημες ελληνικές αρχές κατά τον έλεγχο και τη φύλαξη των συνόρων, ότι είχε επαφές με τα δίκτυα των διακινητών, ή ότι παρακολουθούσε στενά τη δραστηριότητα του λιμενικού και της Frontex.

Προς συμπαράσταση των κατηγορουμένων θα σπεύσουν και 32 ευρωβουλευτές από όλη την Ευρώπη, σε κοινή τους δήλωση που υπέγραφαν μέλη της Αριστεράς, των Πρασίνων και των Φιλελεύθερων. Το περιεχόμενο της έκκλησής τους είναι πάνω κάτω το ίδιο με τα όσα προαναφέρθηκαν: «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι εθελοντές ανθρωπιστικής βοήθειας δεν αποτελούν κίνδυνο για την κοινωνία και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν εγκληματίες. Ενώνουμε τις φωνές μας με αυτές των οικογενειών τους, των Πανεπιστημίων όπου φοιτούν η Σάρα και ο Σιν, άλλων ανθρωπιστικών ΜΚΟ και οργανώσεων και των ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη που εκτιμούν τις προσπάθειες προσφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσους το έχουν ανάγκη ή βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα». Την δήλωση υπογράφουν οι τότε επικεφαλής των ευρωκομμάτων των Φιλελεύθερων, της Αριστεράς και των Πρασίνων, Γκυ Φερχόφσταντ, Σκα Κέλερ και Γκάμπι Ζίμερ, ενώ από την Ελλάδα διακρίνονται οι υπογραφές των Στέλιου Κούλογλου, και Δημήτρη Παπαδημούλη.^[12] Εν τέλει η διεθνής πίεση θα αποδώσει καρπούς. Τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, όσοι κρίθηκαν προφυλακιστέοι θα απελευθερωθούν, με τη Μαρντίνι να καταβάλλει εγγύηση 5.000€.^[13] Η δίκη, εντούτοις, που θα κρίνει αν οι κατηγορίες ευσταθούν ή όχι, μέχρι τη στιγμή που γράφονται οι γραμμές αυτές, δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί…

Ο Γιώργος Ρακκάς είναι συγγραφέας του βιβλίου, Η βιομηχανία της Αλληλεγγύης, Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2020

---

^[1] Solidarity Now, Αναφορά δράσης 2018, σ. 55, www.solidaritynow.org.

Σύλλογος Εκπ/κών Π.Ε. Κορινθίας: «Επείγουσα ενίσχυση των σχολείων του Δ.Κορινθίων με προσωπικό καθαριότητας»

ΠΡΟΣ: κ.Δήμαρχο Κορινθίων

Β. Νανόπουλο

Κύριε Δήμαρχε,

Στο πλαίσιο της στενής και άριστης συνεργασίας των σχολικών μονάδων της Α/θμιας Εκπαίδευσης με το Δήμο Κορινθίων, ο Σύλλογός μας θέτει ως απόλυτη

προτεραιότητα για τη σωστή λειτουργία τους εν μέσω της πανδημίας την άμεση ενίσχυσή τους με προσωπικό καθαριότητας.

Το προσωπικό που πρόσφατα προσελήφθη, δεν επαρκεί για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στα σχολεία του Δήμου, ύστερα από τις οδηγίες του ΕΟΔΥ για καθαριότητα και απολύμανση όλων των χώρων τους σε καθημερινή και συστηματική

βάση. Σε πολλές περιπτώσεις το προσωπικό μοιράζεται σε δύο σχολεία.

Η επαρκής λοπόν, στελέχω

ση των σχολικών μονάδων με προσωπικό καθαριότητας ειδικά τώρα στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε λόγω του Covid-19, αποτελεί ανάγκη για τη διασφάλιση της υγείας της εκπαιδευτικής κοινότητας και κατ’επέκταση της δημόσιας υγείας.

Παρακαλούμε να εξετάσετε με προσοχή το αίτημά μας και περιμένουμε τις δικές σας ενέργειες.

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων.

Γιώργος Καραμπελιάς: Υποχρεωτική λύση τα κλειστά κέντρα και σε ακατοίκητα νησιά. Υγειονομική ανάγκη

Δημήτρης Κωτσοβίλης: Ένας φωτισμένος δάσκαλος της δεκαετίας του ’30 στο Μούλκι και το Κιάτο

Ο εκπαιδευτικός από τους Καλλιάνους που δίδαξε σύγχρονες μεθόδους αγροτικής καλλιέ

ργειας και κτηνοτροφίας στους μαθητές του μεταξύ 1932-1938 – Συνέγραψε βιβλίο Εκλαϊκευμένων Γεωπονικών Γνώσεων προ

τείνοντας πρωτοποριακές πρακτικές

Σήμερα, 14 Σεπτεμβρίου 2020, θα χτυπήσει το πρώτο κουδούνι μιας σχολικής χρονιάς ιδιαίτερης και πολύ διαφορετικής από όλες τις προηγούμενες. Με πρωτόγνωρες συνθήκες οι μαθητές θα καλεστούν στα σχολεία και στις τάξεις τους για να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους τηρώντας παράλληλα αυστηρά πρωτόκολλα υγιεινής και ατομικής προστασίας.

Παρά τον ιδιαίτερο χαρακτήρα αυτής της σχολικής χρονιάς που μόλις σήμερα αρχίζει, δεν μ

πορεί κανείς να αρνηθεί ότι η ίδια λαχτάρα και αγωνία που μας συντροφεύει από τα παιδικά μας χρόνια, εμφανίζεται και πάλι, ενόψει της νέας σεζόν.

Η μυρωδιά των βιβλίων, τα καινούργια τετράδια, τα καλοξυσμένα μολύβια, η σάκα …το τάμπελτ! Για να μπαίνουν και στο νόημα της νέας εποχής! Και φυσικά η σταθερή φιγούρα πίσω από την έδρα: Η δασκάλα/ο δάσκαλος.

Στην πορεία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, ομολογουμένως ευτυχώς, το λειτούργημα του εκπαιδευτικού τιμήθηκε από σπουδαίους ανθρώπους που βοήθησαν με κάθε τρόπο ώστε η ελληνική κοινωνία να κάνει βήματα προς τα μπρος.

Γι’ αυτό λοιπόν, τη σημερινή μέρα, θα την αφιερώσουμε σε έναν από τους αυτούς τους φωτισμένους εκπαιδευτικούς που προσέφεραν πολλά, όχι μόνο στους μαθητές αλλά σε όλη την ελληνική κοινωνία: Στον Δημήτρη Κωτσοβίλη.

Ο Δημήτριος Κωτσοβίλης γεννήθηκε το 1905 στους Καλλιάνους της Στυμφαλίας, όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο, ενώ Γυμνάσιο πήγε στη Νεμέα. Πήρε πτυχίο παιδαγωγικής από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών και πρωτοδιορίστηκε το 1927 δάσκαλος σε Δημοτικό Σχολείο στις Σέρρες.

Τρία χρόνια αργότερα, το 1930, κατέβηκε στην Αθήνα όπου μετεκπαιδεύτηκε για δύο έτη στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών κατ’ εφαρμογή του μέτρου της «γεωργικής μετεκπαιδεύσεως» των δασκάλων.

Η γεωργική μετεκπαίδευση του 1930

Το μέτρο αυτό εφάρμοσε η κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου σε δασκάλους ηλικίας έως 40 ετών, οι οποίοι επιλέγονταν από τα κατά τόπους Εποπτικά Συμβούλια.

Τη χρονική εκείνη στιγμή, της ελληνικής ιστορίας, η ανάγκη οργάνωσης της αγροτικής εκπαίδευσης ήταν επιτακτική εξαιτίας της γεωργικής προόδου και της καθοδήγησης που είχαν ανάγκη οι ακτήμονες καλλιεργητές και κυρίως οι πρόσφυγες στους οποίους είχε παραχωρηθεί γη. Επιπλέον, οι γεωργικές γνώσεις έπρεπε να μεταδοθούν σε όλη τη σπουδάζουσα νεολαία γιατί αυτό θα συντελούσε στην αρτιότερη μόρφωσή της και στην αύξηση της παρατηρητικότητάς της και γιατί αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να αποδοθεί απ’ όλη την κοινωνία η δέουσα προσοχή στα γεωργικά ζητήματα και να εξυψωθεί ο γεωργικός πολιτισμός.

Ο στόχος του μέτρου ήταν οι μετεκπαιδευμένοι δάσκαλοι να εκπαιδεύσουν τους αποφοίτους του Δημοτικού που δεν θα συνέχιζαν στο Γυμνάσιο, ώστε ως αγρότες να λαμβάνουν βασικές γνώσεις των μεθόδων καλλιέργειας.

Ο νόμος 4397/1929 περί στοιχειώδους εκπαιδεύσεως συμπεριλάμβανε και ειδικές διατάξεις για τη λειτουργία αυτών των ιδρυμάτων που χαρακτηρίζονταν ως «Κατώτερα Γεωργικά Σχολεία».

Σκοπός τους ήταν «η γεωργική πρακτική μόρφωσις εκείνων, οίτινες μέλλουσι να επιδοθώσιν εις το επάγγελμα του γεωργού, είτε ως καλλιεργηταί των ιδίων κτημάτων, είτε ως εργάται γεωργοί εις ξένα κτήματα ή γεωργικάς επιχειρήσεις».

Η φοίτηση στα σχολεία αυτά ήταν διετής και τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν: Γεωργία, κτηνοτροφία, δενδροκομία και κηπουρική, γεωργική βιομηχανία, αμπελουργία, μελισσοκομία, σηροτροφία και κτηνοτροφία, στοιχεία υγιεινής και στοιχεία κτηνιατρικής, προς τούτοις δε και μαθήματα γενικής μορφώσεως, νέα ελληνικά, θρησκευτικά, ιστορία, πρακτική αριθμητική και γεωμετρία.

Διακρίνονταν σε τρία είδη, «αναλόγως των κατά τόπους κρινομένων επικρατεστέρων κλάδων της γεωργίας, Α) εις σχολεία με ειδικότητα την μεγάλην καλλιέργειαν, Β) εις σχολεία με ειδικότητα την κτηνοτροφίαν και Γ) εις σχολεία με ειδικότητα την δενδροκομίαν και αμπελουργίαν».

Το πτυχίο που ελάμβαναν οι μετεκπαιδευόμενοι ήταν ισότιμο του Πανεπιστημίου και αυτός ο τρόπος διδασκαλίας της αγροτικής καλλιέργειας διατηρήθηκε έως το 1940.

Το 1932, αφού τελείωσε την μετεκπαίδευσή του στη Γεωργική Σχολή, ο Δημήτριος Κωτσοβίλης μετατέθηκε στο Δημοτικό Σχολείο Μουλκίου. Στο χωριό παντρεύτηκε την Άννα Ρουμπέκα και απέκτησε τρία παιδιά: τον Ευάγγελο, την Παναγιώτα και τη Βασιλική.

Η συμβολή του στην γεωργική εκπαίδευση

Στο Δημοτικό Σχολείο Μουλκίου όπου είχε μετατεθεί, όπως είπαμε, φύτεψε μουριές και ανέπτυξε σημαντικά την μελισσοκομία εκπαιδεύοντας τους μαθητές του. Παράλληλα, προσπαθούσε με κάθε μέσο να εμφυσήσει στους ντόπιους αγρότες την ανάγκη να ασχοληθούν με νέα εμπορεύσιμα προϊόντα, πέραν των παραδοσιακών καλλιεργειών της σταφίδας και των οπωροκηπευτικών.

Το 1936, όπως έχουμε δει και σε προηγούμενο άρθρο μας, τον βρίσκουμε στο Δημοτικό Σχολείο Μουλκίου να καθοδηγεί τους μαθητές του στην εκτροφή κουνελιών.

Το 1937 εξέδωσε το βιβλίο με τίτλο «Εκλαϊκευμέναι Γεωπονικαί γνώσεις» το οποίο απευθυνόταν στον γεωργικό πληθυσμό και περιελάμβανε άρθρα που είχε δημοσιεύσει μεταξύ των ετών 1933 και 1936 στην εφημερίδα «Νέα Κόρινθος» αλλά και νέα στοιχεία και εργασίες που αναλύονταν στα εξής κεφάλαια:

1. Πώς, εις ποία μέρη και τι είδους δέντρα, πρέπει να φυτεύωμεν εις την περιφέρειά μας. Η αχλαδιά, η μηλιά, η καρυδιά, η ροδακινιά, η μυγδαλιά, η βερικοκιά, η κερασιά, η βυσσινιά
2. Φύτευμα, εμβολιασμός γκοριτσών. Γιατί πρέπει να λιπαίνουμε το σιτάρι, με τι τύπο λιπάσματος, με ποια δόση πότε και πώς. Ο φώσφορος, το κάλι. Η μεντάνα, το ιδεώδες σιτάρι για τα βαριά χωράφια της περιφέρειάς μας.
3. Πώς πρέπει να οργανωθούν οι γεωργικές οικογένειες των πεδινών και ορεινών περιοχών, η χρησιμότητα της συζύγου στις γεωργικές καλλιέργειες
4. Η φιστικιά, ο συνδυασμός γεωργίας και κτηνοτροφίας.

Το 1938 μετατέθηκε στο Δημοτικό Σχολείο Τραγάνας και εν συνεχεία, το 1943, στο 1^ο Δημοτικό Σχολείο Κιάτου, όπου υπηρέτησε επί σειρά ετών. Το 1955 διορίσθηκε διευθυντής στο παραπάνω σχολείο όπου έλαβε σειρά εκσυγχρονιστικών μέτρων, ενισχύοντας την υλικοτεχνική υποδομή (θρανία, βιβλιοθήκες, βιβλία, χάρτες, όργανα φυσικής και χημείας, κ.ά.) αλλά και τις εκπαιδευτικές δράσεις ώστε να καταφέρει στη διάρκεια της θητείας του να μειώσει σημαντικά τον αναλφαβητισμό στην περιοχή και να αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό των παιδιών που έπαιρναν απολυτήριο Δημοτικού.

Παράλληλα, όπως διασώζεται από προφορικές μαρτυρίες, έκανε δωρεάν φροντιστήρια σε άπορα παιδιά που θα έδιναν εξετάσεις εισαγωγής στο Γυμνάσιο.

Ο φωτισμένος δάσκαλος, ο Δημήτρης Κωτσοβίλης, λαμπρό παράδειγμα εκπαιδευτικού με ευρεία προσφορά στην κοινωνία πέθανε στις 10 Σεπτεμβρίου 1979 σε ηλικία 73 ετών από ανακοπή καρδιάς και ετάφη στο Κιάτο, αφήνοντας πίσω του ένα σπουδαίο έργο και οπωσδήποτε γενιές νέων αγροτών που είχαν εκπαιδευθεί στα χέρια του.

* Ευχαριστούμε πολύ την κ. Μύρτα Κίσσα-Κωτσοβίλη για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας έδωσε.

Έρευνα-κείμενα-επιμέλεια: Γιώτα Χρ. Αθανασούλη

Πηγές:

• Γεωργίου Κασκαρέλη, Το χρονικό του 1^ου Δημοτικού Σχολείου Κιάτου (1940-2018), εκδόσεις Ίσθμιον
• Αρχείο Εφημερίδων Ελληνικής Βουλής
• Εθνικό Τυπογραφείο, Φύλλα Εφημερίδας της Κυβερνήσεως
• Ψηφιακό αρχείο Ιδρύματος Ελευθερίου Βενιζέλου
• Αγγελικής Δήμου, Οι προσπάθειες για τη γεωργική εκπαίδευση την περίοδο του Μεσοπολέμου.
•  https://gnomipoliton.com/
•  

Μάθε για τα νέα προγράμματα σπουδών στο Δημόσιο Ι.Ε.Κ. Κορίνθου-Λουτρακίου

Οι νέες ειδικότητες του Δημόσιου Ι.Ε.Κ. Κορίνθου-Λουτρακίου, που θα λειτουργήσουν το τρέχον εξάμηνο, είναι:
1. Βοηθός βρεφονηπιοκόμων 2. Βοηθός νοσηλευτικής γενικής νοσηλείας 3. Στέλεχος ασφαλείας προσώπων και υποδομών 4. Στέλεχος διοίκησης και οικονομίας 5. Τεχνικός αυτοματισμών 6. Τεχνικός μαγειρικής τέχνης – αρχιμάγειρας (chef) 7. Τεχνικός τουριστικών μονάδων και επιχειρήσεων φιλοξενίας (υπηρεσία υποδοχής – υπηρεσία οροφών – εμπορευματογνωσία) 8. Τεχνικός φαρμάκων, καλλυντικών και παρεμφερών προϊόντων

Οι εγγραφές γίνονται από 1-9-2020 μέχρι και 9-9-2020, στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://diek.it.minedu.gov.gr/
Οι τομείς απασχόλησης των αποφοίτων είναι:
➢ Βοηθός βρεφονηπιοκόμων
• Δημόσιους και ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς • Νηπιαγωγεία • Ιδρύματα που έχουν σχέση με τη φροντίδα και διαπαιδαγώγηση παιδιών μέχρι 6 ετών • Παιδικές στέγες που ελέγχονται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων • Βρεφονηπιακούς σταθμούς Δήμων, Κοινοτήτων, Υπουργείων,Οργανισμών, Εταιριών, κ.λ.π. • Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών • Παιδότοπους • Κατασκηνώσεις •Κέντρα Οικογενειακού Προγραμματισμού
➢ Βοηθός νοσηλευτικής γενικής νοσηλείας
Δημόσια ή Ιδιωτικά Νοσοκομεία • Δημόσιες ή Ιδιωτικές Κλινικές • Κοινοτικά Κέντρα • Γηροκομεία •Θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων • Κέντρα Υγείας • Δομές κοινωνικής πρόνοιας (ΚΗΦ ,πρόγραμμα βοήθεια στο σπίτι κ.ά.) • Ψυχιατρικές δομές
➢ Στέλεχος ασφαλείας προσώπων και υποδομών
• Στην προστασία πολιτικών και διάσημων προσώπων • Στην προστασία ιδιωτών • Σε ιδιωτικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφάλειας (ΙΕΠΥΑ) • Σε ιδιωτικούς οργανισμούς ως στέλεχος ασφαλείας • Σε δημόσιους οργανισμούς • Σε Χρηματαποστολές
Επίσης μπορεί μετά από πιστοποίηση να εργαστεί ως ιδιωτικό προσωπικό παροχής υπηρεσιών ασφαλείας : • σταθερών φυλάξεων. • εποχούμενης φύλαξης. •χρηματαποστολών. •χειρισμού Κ.Σ.Λ.Σ. (Κεντρικού Σταθμού Λήψης Σημάτων).
➢ Στέλεχος διοίκησης και οικονομίας
• Εμπορικές Επιχειρήσεις • Βιομηχανικές & Βιοτεχνικές Επιχειρήσεις • Εταιρείες Παροχής Υπηρεσιών •Ναυτιλιακές, Ξενοδοχειακές & Τουριστικές Επιχειρήσεις • Οικονομικά Τμήματα & Λογιστήρια Επιχειρήσεων & Οργανισμών • Τμήματα Marketing, Δημοσίων Σχέσεων, Πωλήσεων & Ανθρωπίνου Δυναμικού • Οποιοδήποτε Διοικητικό Τμήμα επιχείρησης • Τράπεζες, Ασφαλιστικές & Χρηματιστηριακές Εταιρείες Εφορίες, στο Υπουργείο
Οικονομικών & σε Επιμελητήρια
➢ Τεχνικός αυτοματισμών
⎯ Βιομηχανίες / βιοτεχνίες με αυτοματοποιημένη παραγωγή που χρησιμοποιούν διάφορες φυσικοχημικές ή /και μηχανικές διεργασίες συνεχούς ή / και ασυνεχούς ροής, όπως:
• Χημικές, μεταλλευτικές ή / και μεταλλουργικές βιομηχανίες, βιομηχανίες τροφίμων, ή / και ποτών, τσιμεντοβιομηχανίες • Βιομηχανίες πλαστικών υλών, χρωμάτων, φαρμάκων, χαρτιού, παραγωγής ενέργειας, κλωστοϋφαντουργίας • Επιχειρήσεις συσκευασίας και μεταφοράς, μεταποιητικές, ξύλου, δέρματος κ.λπ. • Εγκαταστάσεις κλιματισμού, πυροπροστασίας, επεξεργασίας λυμάτων, αερίων και υγρών καυσίμων κ.λπ. • Κατασκευαστικές, εμπορικές, ή εταιρείες παροχής υπηρεσιών, οι οποίες προμηθεύουν, κατασκευάζουν, εγκαθιστούν ή συντηρούν εγκαταστάσεις, αυτοματισμού, κλιματισμού,
πυροπροστασίας κ.λπ.
⎯ Προσλαμβάνεται στην επιχείρηση ή σε ΜΜΕ όπου, μετά από σύντομη περίοδο προσαρμογής, εργάζεται σαν ειδικευμένος τεχνίτης και μπορεί να εξελιχθεί στη συνέχεια σε τεχνικό υπεύθυνο αυτοματισμού ή/και σαν εργοδηγός, ή/και προϊστάμενος του αντίστοιχου συνεργείου ή / και τμήματος.
➢ Τεχνικός μαγειρικής τέχνης – αρχιμάγειρας (chef)
Δύναται να εργάζεται σε Ξενοδοχειακές και Επισιτιστικές Επιχειρήσεις, οποιασδήποτε μορφής και δομής, τόσο
στον Ιδιωτικό όσο και στο Δημόσιο τομέα, σε θέσεις εργασίας σχετικές με το αντικείμενο σπουδών του.
➢ Τεχνικός τουριστικών μονάδων και επιχειρήσεων φιλοξενίας (υπηρεσία υποδοχής – υπηρεσία οροφών – εμπορευματογνωσία)
Καλύπτουν θέσεις εργασίας σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων φιλοξενίας και εστίασης.
Συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων, κέντρων διακοπών, εστιατορίων, BAR και επιχειρήσεις catering.
➢ Τεχνικός φαρμάκων, καλλυντικών και παρεμφερών προϊόντων
Σε φαρμακευτικές βιομηχανίες και βιοτεχνίες καλλυντικών • Σε εργαστήρια καλλυντικών ή φαρμακευτικών προϊόντων • Σε χημικά εργαστήρια • Σε φαρμακεία εκτέλεσης συνταγολογίου • Σε Νοσοκομεία, Νοσηλευτικά Ιδρύματα • Στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων • Σε εταιρείες εμπορίας καλλυντικών και παραφαρμακευτικών
υλικών • Σε Ιδιωτικές Κλινικές • Ως ελεύθερος επαγγελματίας.


 https://sfedona.gr

Δήμος Κορινθίων: 17 νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες στην υπηρεσία των δημοτών!

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των υπηρεσιών του Δήμου Κορινθίων συνεχίζεται με ταχύτατους ρυθμούς, στα πλαίσια του ευρύτερου σχεδιασμού και των οργανωτικών αλλαγών που υλοποιεί η Δημοτική Αρχή από την έναρξη της θητείας της.
Με αυτό τον τρόπο και με την επίτευξη της απομακρυσμένης εξυπηρέτησης, κάνει πιο εύκολη την καθημερινότητα των Δημοτών και Επαγγελματιών του Δήμου μας, ιδιαίτερα σε μία περίοδο σαν αυτή όπου το θέμα της πανδημίας του Covid-19 συνεχίζει να μας απασχολεί έντονα.

- Διαφήμιση -

Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμος Κορινθίων παρέχει από σήμερα δέκα επτά (17) επιπλέον ηλεκτρονικές υπηρεσίες στις ήδη υφιστάμενες, μέσω της ηλεκτρονικής του πλατφόρμας «e-Υπηρεσίες» η οποία βρίσκεται εντός της επίσημης ιστοσελίδας του.

Οι νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, είναι οι εξής:

• Χορήγηση Βεβαίωσης Δημοτικής ενημερότητας
• Ηλεκτροδότηση ακινήτων (οικίας, επαγγελματικής στέγης, αποθήκης)
• Ηλεκτροδότηση ακινήτων (εργοταξιακή παροχή)
• Αλλαγή Χρήσης ακινήτου
• Αλλαγή ονόματος στον λογαριασμό ακινήτου
• Αλλαγή διεύθυνσης ακινήτου
• Μείωση Δημοτικών Τελών (Πολύτεκνοι, Τρίτεκνοι, Οικονομικά αδύνατοι δημότες, Άνεργοι, ΑμεΑ, κτλ.)
• Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), για ηλεκτροδοτούμενα ή μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα
• Κοιμητήρια (Άδεια ευπρεπισμού , μετατροπή και παραχώρηση τάφων)

Με την χρήση των κωδικών Τaxisnet και με λίγα μόλις «κλικ» στον υπολογιστή τους, οι ενδιαφερόμενοι έχουν την δυνατότητα να υποβάλουν την αίτηση που επιθυμούν και να λάβουν απ΄ ευθείας στην ηλεκτρονική διεύθυνση (email) που θα επιλέξουν, την αντίστοιχη βεβαίωση ή πιστοποιητικό.

Σταδιακά, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του Δήμου Κορινθίων θα ενσωματώνονται όλο και περισσότερες Υπηρεσίες του Δήμου επεκτείνοντας τη δυνατότητα έκδοσης περισσότερων ψηφιακών πιστοποιητικών και βεβαιώσεων.

Ξεκίνησαν οι ανασκαφές στο Χιλιομόδι Κορινθίας: Η αρχαία πόλη της Τενέας έρχεται στο φως

https://www.in.gr

Ξεκίνησαν οι ανασκαφές της φετινής περιόδου για την ανάδειξη της αρχαίας Τενέας, στο Χιλιομόδι Κορινθίας.
Η αρχαιολόγος Δρ Έλενα Κόρκα ξενάγησε τον Δήμαρχο Κορινθίων Β. Νανόπουλο στην πρώτη μέρα των ανασκαφικών, όπως αναφέρει το korinthostv.
Η αρχαιολογική σκαπάνη εντόπισε σε αρχαίο πηγάδι βάθους 16 μέτρων δίπλα στα ρωμαϊκά λουτρά στην αρχαία Τενέα υστεροαρχαϊκά νομίσματα, γλυπτά πιθανότατα της ελληνιστικής εποχής, κεραμικά, λυχνάρι της ρωμαϊκής εποχής αλλά και μία πυξίδα που χρονολογείται από το 580 π.Χ.
Η αρχαία Τενέα, που εντοπίστηκε το 2018 κοντά στο χωριό Χιλιομόδι Κορινθίας, αποκαλύπτει σταδιακά τα μυστικά της.

Τα περσινά και τα φετινά ευρήματα

Πέρυσι η ανασκαφική έρευνα βρήκε τα πρώτα οικιστικά κατάλοιπα της αρχαίας πόλης, γεγονός που προκάλεσε το διεθνές ενδιαφέρον καθώς η πόλη – που ο μύθος θέλει να ιδρύθηκε από τον Αγαμέμνονα για να εγκαταστήσει Τρώες αιχμαλώτους του Τρωικού Πολέμου – ήταν γνωστή από τη γραμματεία αλλά άγνωστη ως προς την τοποθεσία.
Με τη φετινή έρευνα έχουν έρθει στο φως πολλά περισσότερα στοιχεία για την πόλη που, σύμφωνα με τον μύθο, ανέθρεψε τον Οιδίποδα. Μάλιστα, έχει βρεθεί σε σωστικές ανασκαφές της δεκαετίας του 1960 ρωμαϊκός λύχνος με παράσταση του Οιδίποδα σε νεαρή ηλικία.
Σύμφωνα με τον μύθο, μετά την πτώση της Τροίας, ο Αγαμέμνονας εγκατέστησε Τρωάδες από την Τένεδο στην περιοχή, που είναι ένα σταυροδρόμι, ένα κεντρικό σημείο. Στους ελληνιστικούς χρόνους η αρχαία Τενέα ακμάζει, ενώ στη ρωμαϊκή περίοδο είναι η μοναδική πόλη που, σύμφωνα με τις πηγές, δεν καταστρέφεται λόγω της κοινής καταγωγής των Τενεατών με τους Ρωμαίους (μύθος Αινεία).

Τρύγος μετά μουσικής στο Green Theater στις Αρχαίες Κλεωνές Νεμέας

Τρύγος μετά μουσικής στο Green Theater στις Αρχαίες Κλεωνές Νεμέας
Την Κυριακή 6 Σεπτέμβρη μπορείτε και εσείς να συμμετέχετε στον τρύγο και στην συνέχεια στο πάτημα των σταφυλιών στο λινό που θα ξεκινήσει στις 12 το μεσημέρι μέχρι στις 10 το βράδυ.

Το συγκρότημα ΤΕΧΝΑΣΜΑΤΑ θα παίζει μουσική και τραγούδια απ΄το πρωϊ όσο εσείς θα έχετε την ευκαιρία να δοκιμάζετε κρασιά του Οινοποιείου PAPADAS και απ΄τους Αμπελώνες Χαρίτου, συνοδεία παραδοσιακών μεζέδων και φρέσκων φρούτων από τα περιβόλια τους. Τα παιδιά θα απολαύσουν φρέσκο χυμό σταφυλιού και φρεσκοψημένους λουκουμάδες.
Όλα ΔΩΡΕΑΝ.
Μην ξεχάσετε να ενημερώσετε τους διοργανωτές για την προσέλευση σας διότι ο αριθμός των επισκεπτών (λόγο της πανδημίας) είναι περιορισμένος σε σχέση με την χωρητικότητα του GREEN THEATER
Τηλέφωνα Επικοινωνίας: 27410 40004 & 6945228428

Το δημοτικό τραγούδι ως περιεχόμενο της συνειδήσεως του Νέου Ελληνισμού*

Του Χρήστου Μαλεβίτση από τον νέο Ερμή τον Λόγιο τ. 14

Α. Η συλλογή των δημοτικών τραγουδιών

Το δημοτικό τραγούδι είναι ταυτοχρόνως και το περιεχόμενο της συνειδήσεως του ελληνικού λαού. Δηλαδή είναι ο τρόπος που ο ελληνικός λαός έχει είδηση του κόσμου. Είναι ο τρόπος που ο ελληνικός λαός αφομοίωσε το φαινόμενο του κόσμου και αξιολόγησε «το υπάρχειν εν τω κόσμω». Συνεπώς, δεν είναι απλώς στην επιφανειακή του εκδοχή ένα μόνο τραγούδι, αλλά ταυτοχρόνως είναι και το βίωμα ενός λαού σε ό,τι αφορά τη θέση του λαού στον κόσμο. Δεν είναι απλώς ότι τυχαία τραγουδάει τις χαρές του και τις λύπες του, αλλά είναι ο τρόπος που αξιολογεί και αφομοιώνει τον κόσμο. Δηλαδή είναι ο κόσμος του ελληνικού λαού. Και όταν λέμε «κόσμος» εννοούμε με τη φιλοσοφική σημασία όλο αυτό το οικοδόμημα που η ψυχή γύρω της διαπλέκει, προκειμένου να ζήσει εδώ που βρέθηκε. […]
Θα προτιμούσα να αρχίσω από ένα περιστατικό το οποίο «έγινε», αλλά το «πώς έγινε» θα το φανταστούμε.
Θα ήταν λίγο μετά το 1815, όπου στη Φρανκφούρτη ο Γκαίτε είχε μαζέψει φίλους των γραμμάτων και των τεχνών. Ήταν από εκείνα τα περίφημα φιλολογικά σαλόνια. Τα σαλόνια που είχαν ξεκινήσει από τη Γαλλία και είχανε μείνει ξακουστά, όπου ήτανε πραγματικές Ακαδημίες Τεχνών και Επιστημών. Είχε καλέσει λοιπόν ο Γκαίτε τους λογίους της Γερμανίας, άλλα ταυτοχρόνως είχε καλέσει και ζωγράφους. Κι αυτό ήτανε πολύ παράξενο που έβλεπαν οι λόγιοι, τί γυρεύουν οι ζωγράφοι. Όταν ήρθε ή ώρα να μιλήσει ο Γκαίτε, σιώπησαν όλοι και άρχισε ο Γκαίτε με πολύ ενθουσιασμό να τους μιλάει για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι.
Πρώτη φορά, 1815 λέμε, άκουγαν από το μέγιστο πνεύμα της Γερμανίας τέτοιους επαίνους για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Τους είπε ότι είχε γράψει στις 15 Ιουνίου τού 1815 στο γιό του Αύγουστο πως, μολονότι είναι λαϊκό, είναι τόσο δραματικό και τόσο επικό και τόσο λυρικό, που δεν υπάρχει αντίστοιχο του στον κόσμο. Και επίσης τους είπε, αυτό που το φθινόπωρο του 1815 είχε πει στους λογίους του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, πως οι εικόνες αυτού του τραγουδιού, του δημοτικού, του ελληνικού, είναι εκπληκτικές. Φανταστείτε, λέει, να βάζει δυο βουνά να μαλώνουν μεταξύ τους. Φανταστείτε, λέει, έναν αετό να μιλάει με το κομμένο κεφάλι τού κλέφτη. Φανταστείτε, λέει, ένας κλέφτης να λέει να του κόψουν το κεφάλι να μην το πάρουν οι Τούρκοι και να μην το πουν στην αρραβωνιαστικιά του. Αλλά, σας αφήνω, λέει, τελευταίο και ένα άλλο τραγούδι, το οποίο είναι το κορυφαίο. Και τους διάβασε ένα ελληνικό δημοτικό τραγούδι, το οποίο είναι μοιρολόι. Τους το διάβασε σε γερμανική μετάφραση. Εσείς έχετε την ευτυχία να το ακούσετε στο πρωτότυπο. Τους διαβάζει λοιπόν το έξης δημοτικό τραγούδι, προϊόν του πνεύματος του ελληνικού λαού:
Ο Χάρος με τους αποθαμένους
Γιατ’ είναι μαύρα τα βουνά και στέκουν βουρκωμένα;
Μήν’ άνεμος τα πολεμά; μήνα βροχή τα δέρνει;
Ούδ’ άνεμος τα πολεμά, κι ουδέ βροχή τα δέρνει.
Μόνε διαβαίνει ο Χάροντας με τους αποθαμένους.
Σέρνει τους νιους απ’ ομπροστά, τους γέρουντας κατόπι
τα τρυφερά παιδόπουλα στη σέλλα αραδιασμένα.
Παρακαλούν οι γέροντες, τ’ αγόρια γονατίζουν
–Κόνεψε, Χάρο, σε χωριό, κόνεψε καν σε βρύση
Να πιουν οι γέροντες νερό κι οι νιοι να λιθαρίσουν
Και τά μικρά παιδόπουλα να μάσουνε λουλούδια!
– Όχι, χωριά δε θέλω ’γω, σε βρύσες δεν κονεύω
Έρχοντ’ οι μάνες για νερό, γνωρίζουν τα παιδιά τους
Γνωρίζονται τ’ αντρόγυνα, και χωρισμό δεν έχουν.^[1]
Και συνεχίζει ο Γκαίτε ότι κάλεσε τους ζωγράφους για να ζωγραφίσουν αυτές τις εκπληκτικές σκηνές, όπου συνεπήρε μέγας άνεμος το δάσος και το δέρνει, δέρνει άγρια βροχή, και από κει σαλαγάει ο Χάρος τους νεκρούς, μπροστά τους νέους, πίσω τους γέρους, κι αρμαθιασμένα τα παιδιά από τη σέλλα του και παρακαλάνε αυτά να κονέψει επιτέλους ο Χάρος, έστω και σε μια βρύση. Αυτή η εικόνα για τον Γκαίτε ήταν τόσο μεγαλειώδης, όπως και πράγματι είναι, που κάλεσε τούς ζωγράφους της Γερμανίας για να το αποδώσουν εικαστικά.

Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε

Κι ωστόσο, θα έπρεπε να ενδιατρίψουμε στο πνεύμα του ποιητού. Προσέξτε. Το δημοτικό τραγούδι κατά κανόνα έχει ερώτηση και απόκριση. Δηλαδή, έχει, όχι μόνο δραματικό στοιχείο εικονικά, αλλά το δραματοποιεί βάζοντας πρόσωπα. Υπάρχουν ακόμα και ποιήματα πέντε στίχων, όπως θα δούμε παρακατιόντες, που όλοι οι στίχοι είναι διάλογος. Ο διάλογος είναι χαρακτηριστικό του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού. Και βεβαίως έχει το λόγο του, που θα δούμε. Και μάλιστα επινοεί ο Έλληνας ποιητής, του λαού, διαλόγους και εκεί που δεν υπάρχουνε, έτσι ώστε να δραματοποιήσει την εικόνα. Να την κάνει έντονη. Πρώτα-πρώτα ο δημοτικός ποιητής, στα δημοτικά τραγούδια αρχίζει με μια γενική αναγωγή για να φτάσει σιγά-σιγά στο μερικό.
Λέει πρώτα-πρώτα: «Γιατ’ είναι μαύρα τα βουνά και στέκουν βουρκωμένα;».
Μια γενική κάτοψη. Δημιουργεί αμέσως ένα χώρο μέσα στον οποίο θα τοποθετήσει τη συγκίνησή του. Αλλά κι αυτό το χώρο, θα μπορούσε να πει ότι μόνο, διαβαίνει ο Χάροντας με τους αποθαμένους. Αλλά δεν φτάνει εκεί. Επειδή αυτό είναι κρίσιμο, το ότι περνάει ο Χάροντας με τους αποθαμένους, αυτή την ενέργεια που έχει αυτός ο στίχος την σκορπάει δημιουργώντας διάλογο. Την σκορπάει, δηλαδή την φέρνει στην επιφάνεια, για να δημιουργήσει μια ένταση στην εικόνα που έδωσε. Δεν έδωσε ψυχρή εικόνα. Δεν έκανε απλή περιγραφή. Αλλά, δημιουργώντας έστω και υποτιθέμενο διάλογο, δραματοποιεί την εικόνα. Και ρωτάει:
Μήν’ άνεμος τα πολεμά; μήνα βροχή τα δέρνει;
Ουδ’ άνεμος τα πολεμά, κι ουδέ βροχή τα δέρνει.
Μόνε διαβαίνει ο Χάροντας με τους αποθαμένους.
Είδατε πόσο δυναμοποίησε όλη αυτή τη φοβερή εικόνα ο δημοτικός ποιητής. Με τέτοια τέχνη, με τέτοια σοφία που δεν την βρίσκεις εύκολα ούτε σε ποιητές λογίους. Κι αφού έκανε αυτήν τη γενική κάτοψη, δημιούργησε τη γενική κάτοψη και τη δραματοποίησε επινοώντας διάλογο, προχωράει στην ειδικότερη περιγραφή και λέει:
Σέρνει τους νιους απ’ ομπροστά, τους γέρουντας κατόπι
τα τρυφερά παιδόπουλα στη σέλλα αραδιασμένα.
Και το υπόλοιπο είναι διάλογος. Επιμένω ότι ο διάλογος έχει τεράστια σημασία στο ελληνικό δημοτικό τραγούδι, διότι δημιουργεί συνέχεια αντίθεση, εισάγει πρόσωπο και δραματοποιεί το χώρο που θέλει να βιώσει και να ζήσει. Εισάγει πρόσωπο. Δηλαδή είναι υπόθεση των προσώπων. Η υπόθεση της ζωής είναι υπόθεση των προσώπων. Και λέει, όπως σας είπα:
Παρακαλούν οι γέροντες, τ’ αγόρια γονατίζουν
– Κόνεψε, Χάρο, σε χωριό, κόνεψε καν σε βρύση.
Και o Χάρος λέει: «δεν κονεύω εκεί πέρα» διότι:
Έρχοντ’ οι μάνες για νερό, γνωρίζουν τα παιδιά τους
Γνωρίζονται τ’ αντρόγυνα, και χωρισμό δεν έχουν.
Προσέξτε. Οι τελευταίοι αυτοί δυο στίχοι είναι ή μόνη, ας πούμε, αντικειμενικότητα. Από όλη την υπόθεση εκείνο που είναι αντικειμενικό είναι το ότι με το θάνατο χωρίζουν τα παιδιά από τις μητέρες και χωρίζουν τα αντρόγυνα. Τη δύναμη του πάθους, του πόνου που έχουν αυτοί οι δυο στίχοι που εκπροσωπούν την αντικειμενικότητα, ο δημοτικός ποιητής την εκμυθεύει με όλες αυτές τις εικόνες που είδατε μέχρι τώρα και δημιουργεί μια αντίληψη περί της ζωής και περί του θανάτου. Και ταυτοχρόνως αποτελεί μια διδασκαλία με την έννοια που εδιδάσκοντο και οι αρχαίες τραγωδίες. Δηλαδή μια βαθύτερη συνειδητοποίηση του τρόπου υπάρξεως.
Αλλά είπαμε ότι ο Γκαίτε είχε αυτό το δημοτικό ποίημα στη Γερμανία, στη Φρανκφούρτη, λίγο μετά το 1815. Πώς βρέθηκε στο χέρι του;
Είχε πάει το καλοκαίρι του 1815 στο Βισμπάντεν, όπου συνηθίζανε τότε να πηγαίνουνε για λουτρά, όπου εκεί μάλιστα ο Γκαίτε είχε συναντήσει και τον Καποδίστρια. Εκεί στο Βισμπάντεν ήρθε ένας περίεργος, παράξενος τύπος, Γερμανός, και του παρουσιάζει κι αυτός με τη σειρά του ενθουσιασμένος, μια συλλογή από ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Ο κύριος αυτός λεγότανε βαρώνος Βέρνερ Φον Χαξτχάουζεν. Πώς βρέθηκαν και σ’ αυτού τα χέρια ελληνικά δημοτικά τραγούδια, την εποχή που ακόμη εμείς δεν είχαμε απελευθερωθεί από τους Τούρκους;
Αυτός ο βαρώνος Βέρνερ Φον Χαξτχάουζεν, γεννημένος από αριστοκρατική οικογένεια στη Βεστφαλία, ήτανε πολύ περίεργος για όλα τα πράγματα. Είχε σπουδάσει νομικά, είχε σπουδάσει ιατρική, είχε σπουδάσει ανατολικές γλώσσες – ήξερε δεκατρείς ανατολικές γλώσσες. Και επειδή εκείνη την εποχή ο ρομαντισμός, σε αντίθεση με τον γαλλικό Διαφωτισμό, αποζητούσε πηγές μέσα στη λαϊκή ψυχή και πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων της εποχής τρέχανε προς τα χωριά, τους κάμπους και τα βουνά, βρίσκανε χωρικούς και συγκεντρώνανε δημοτικά τραγούδια και δημοτικά παραμύθια, παροιμίες και όλα αυτά –ήτανε της μόδας–, έντονα ενδιαφέρθηκε κι αυτός. Αλλά, τον εμπόδισαν οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι. Έκανε αγώνα κατά του Ναπολέοντος και μόλις ο Ναπολέων κατέκτησε τη Γερμανία, έφυγε αυτοεξόριστος στο Λονδίνο. Σαν γιατρός, πήγε σ’ ένα νοσοκομείο για να μπορέσει να ζήσει στην Αγγλία. Ήτανε ναυτικό νοσοκομείο. Είχε εκεί και ασθενείς ναύτες. Και μια στιγμή ακούει ένα ναύτη να τραγουδάει – στο Λονδίνο: «Συννέφιασε ο Παρνασσός, βρέχει στα Καμποχώρια». «Μπα», λέει, «τί είναι αυτό;». Πάει, κοιτάει, ήτανε Έλληνες ναύτες. Φανταστείτε πως θα ήταν τα ελληνικά πλοία εκείνη την εποχή. Ποιός ξέρει πόση ρέγγα είχανε φάει οι ναύτες, και αρρωστήσανε και πήγανε στο νοσοκομείο! Βρήκε την ευκαιρία και κατέγραψε τα πρώτα ελληνικά δημοτικά τραγούδια.
Ήταν τα πρώτα ελληνικά δημοτικά τραγούδια που ποτέ κατεγράφοντο. Πριν δεν υπήρχε καμιά συλλογή, παρά μόνο από τους περιηγητές, καμιά νύξη, και στη Μονή Ιβήρων δεκατρία τραγούδια κι αυτά χαμένα. Δηλαδή δεν υπήρχε, τότε έγινε η πρώτη καταγραφή. Πήρε λοιπόν όσα πήρε από τους Έλληνες ναύτες και, καθώς σε λίγο ηττήθηκε ο Ναπολέων, γυρνάει στη Γερμανία. Όταν έφτασε στη Γερμανία άρχισε να οργανώνεται το Συνέδριο της Βιέννης, του 1814. Στο Συνέδριο της Βιέννης δεν πήγανε μόνο πολιτικοί και διπλωμάτες, αλλά συνέρρευσε και πολύς κόσμος των γραμμάτων. Ήτανε μια γιορτή πανευρωπαϊκή, και μάλιστα ύστερα από την τεράστια ένταση που υπέστησαν οι λαοί της Ευρώπης μετά τους Ναπολεοντείους πολέμους. Και πήγε και ο βαρώνος Φον Χαξτχάουζεν.
Μόλις έφτασε στη Βιέννη, ακούστηκε ότι βγήκε μια συλλογή σερβικών δημοτικών τραγουδιών και έκανε πάταγο. Ήταν τόσο ωραία. Επειδή αυτός είχε ήδη συγκεντρώσει λίγα ελληνικά, σπεύδει στον διευθυντή της αυτοκρατορικής βιβλιοθήκης, η οποία είχε εκδώσει διά του Κοπιτάρ που ήταν διευθυντής της βιβλιοθήκης τα σερβικά τραγούδια, να συνδεθεί με αυτόν, να δει πως μπορεί να βρει ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Του λέει ο διευθυντής: «Ξέρεις, εδώ έχουμε αρκετούς Έλληνες και βγάζουνε και δύο περιοδικά».
Το 1814, κυρίες και κύριοι, στη Βιέννη βγαίνανε δυο ελληνικά περιοδικά. Έβγαινε ο Λόγιος Ερμής και έβγαινε και ο Φιλολογικός Τηλέγραφος. Φανταστείτε τί θα λέγανε οι Έλληνες της Βιέννης το 1814. Πως το 1985 στη Βιέννη θα βγαίνουν 22 περιοδικά, αφού τώρα βγαίνουν δύο. Βεβαίως εμείς είχαμε άλλα «22», το οποίο μας περιέμασε στην Ελλάδα και χάθηκε όλη αυτή η μεγάλη άνθιση του εκτός Ελλάδος ελληνισμού.
Λοιπόν, συνάντησε εκεί πέρα τους Έλληνες ο Χαξτχάουζεν, βρήκε έναν Θεόδωρο Μανούσο, Μακεδόνα. Του λέει: «Θέλω δημοτικά τραγούδια». «Ά», λέει, «έχω τη γιαγιά μου εδώ πέρα. Να πάμε να της πούμε να μας τα πει όλα». Πάει λοιπόν στη γιαγιά του, την οποία λέγανε Αλεξάνδρα, και κάθεται και καταγράφουνε και μια σειρά άλλα τραγούδια. Τα συγκεντρώνει όλα, τα μεταφράζει στα γερμανικά, σε έμμετρη γερμανική γλώσσα, και τα παίρνει αμέσως να πάει να τα δείξει στον Γκαίτε. Έτσι, λοιπόν, έφτασαν τα ελληνικά τραγούδια στα χέρια του Γκαίτε.
Του λέγανε να τα εκδώσει, γιατί είχανε όλοι γοητευθεί από τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Αυτός καθυστερούσε. Ώσπου μια φορά, στο περιοδικό Kunst und Altertum ο Γκαίτε, δημοσίως και εγγράφως, τον καλεί να δημοσιεύσει τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, μολονότι κυκλοφορούσανε σε αντίγραφα, αλλά, όσο νάναι, ήτανε περιορισμένη η κυκλοφορία τους, μόνο στους λογίους. Οπότε αναγγέλλεται η έκδοση των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών από τον Γάλλο Κλαύδιο Φωριέλ. Τύποις. Οπότε σταμάτησε η υπόθεση του Χαξτχάουζεν και αυτά τα τραγούδια έκτοτε δεν είδαν το φώς παρά το 1935.

Κλοντ Φωριέλ

Γιατί, τώρα, καθυστερούσε ο Χαξτχάουζεν; Καθυστερούσε διότι ήθελε να προλογίσει αυτά τα τραγούδια, και δεν είχε τις απαραίτητες εθνολογικές και ιστορικές γνώσεις, ώστε να μπορεί να τα προλογίσει επαξίως, όπως και το έκανε ο Φωριέλ. Και είχε δίκιο ο Χαξτχάουζεν να μην το κάνει, διότι ο Φωριέλ εκυκλοφόρησε το 1824 τον πρώτο τόμο της συλλογής Ελληνικά Τραγούδια και το δεύτερο τον επόμενο χρόνο. Και είχε για κάθε τραγούδι εισαγωγή και για όλο το βιβλίο του μια μεγάλη εισαγωγή 100 σελίδων, εκτενέστατη, εμβριθέστατη, φιλολογικότατη, η οποία και ακόμα είναι πάρα πολύ χρήσιμη. Το βιβλίο του Φωριέλ έκανε πάταγο. Τον επόμενο χρόνο μεταφράστηκε από τον Μύλλερ ( Müller)  στα γερμανικά.
Η συλλογή αυτή του Φωριέλ ήτανε διπλά σημαντική για την ελληνική υπόθεση. Πρώτα-πρώτα, διότι κατεγράφησαν για πρώτη φορά τα δημοτικά τραγούδια, και δεύτερον, διότι βγήκανε στο μέσον του αγώνος μας κατά των Τούρκων, το 1824. Τότε που χρειαζότανε να ενισχυθεί το φιλελληνικό κίνημα. Και τα τραγούδια αυτά έδωσαν μια υπόσταση στην υπόθεση του αγωνιζομένου έθνους στην Ευρώπη, άνευ προηγουμένου. Διότι βλέπανε, οι Φιλέλληνες, είχανε ερείσματα να υποστηρίζουν την υπόθεση της Ελλάδος, η οποία πλέον δεν είχε μόνο αρχαιοελληνικές περγαμηνές, αλλά και νεοελληνικές, αξίες για έναν λαό που πρέπει να απελευθερωθεί.
Ο Φωριέλ, τώρα, πως είχε συγκεντρώσει τα τραγούδια; Αυτή τη στιγμή κάνω μια παρένθεση, –σας λέω για το 1814– σας λέω και άλλη μια λεπτομέρεια. Ότι ήδη από το 1804, ο οικονομολόγος Σισμόντ ντε Σισμοντί, ο οποίος είναι καταχωρημένος σαν σημαντικός οικονομολόγος στην ιστορία της οικονομικής σκέψεως και είναι βιβλιογραφημένος πολύ καλά και εκτενέστατα από τον Μαρξ στο Κεφάλαιο, ο οικονομολόγος αυτός ενδιαφέρθηκε επίσης για ελληνικά δημοτικά τραγούδια και έγραψε γράμμα σε Κερκυραία φίλη του, αριστοκράτισσα της εποχής, να του στείλει δημοτικά τραγούδια. Του έστειλε τα δημοτικά τραγούδια, αλλά σαν οικονομολόγος που ήτανε, τα ξέχασε! Συνεχίζω:
Ο Φωριέλ δημοσίευσε τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, αλλά δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα, όπως και ο Χαξτχάουζεν. Ο Φωριέλ ήτανε εκλεκτότατο τέκνο της Γαλλίας, γεννημένος το 1772. Ο Χαξτχάουζεν ήτανε γεννημένος το 1780. Στο Σαίντ-Έτιέν ο Φωριέλ ασχολείτο κι αυτός με πολλά πράγματα. Στην αρχή του αιώνος αυτού, οι μορφωμένοι ήτανε του τύπου του «εγκυκλοπαιδιστού», όπως είχε διαμορφωθεί ο εγκυκλοπαιδικός άνθρωπος από την Αναγέννηση και από την γαλλική παιδεία. Ήτανε εγκυκλοπαιδικοί άνθρωποι και ενδιαφέρονταν για όλα τα πράγματα. Λοιπόν, και ο Φωριέλ, μπροστά σε όλα του τα ενδιαφέροντα –ακόμα και για Βοτανική ενδιαφερόταν– ενδιαφέρθηκε και για τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια. Σημειωτέον, ότι το έργο της ζωής του ήτανε η ιστορία του Μεσαίωνος του Νότου, της νοτίου, της μεσημβρινής Γαλλίας. Και τα τραγούδια τα ελληνικά τα έκανε από αγάπη, αλλά και ως πάρεργο.
Ο Μανούσος, αυτά που είχε συγκεντρώσει από τη γιαγιά του την Αλεξάνδρα και τα έδωσε στον Χαξτχάουζεν, πονηρώς ποιών, κράτησε αντίγραφα και έστειλε τα αντίγραφα στον Κοραή που ήταν στο Παρίσι. Ο Φωριέλ, ενδιαφερόμενος για τα ελληνικά τραγούδια, ήρθε σε επαφή με Έλληνες, με πρώτο τον Κοραή, ο οποίος ήτανε περιφανής. Όχι άμεσα, αλλά μέσω άλλων φίλων του, που ήτανε οι κύριοι φίλοι: ένας Μουστοξύδης, ένας Κλωνάρης και ένας Πίκολος, από τον οποίο μάλιστα έμαθε και καλύτερα τα ελληνικά. Συγκέντρωσε λοιπόν από αυτούς και από άλλους, γιατί είχε στείλει επιστολές στην Ελλάδα και συγκεντρώσανε και από τα διάφορα μέρη της Ελλάδος. έκανε αυτή τη συλλογή και την εδημοσίευσε το 1824. Λέει ο ίδιος, πώς όταν είχε κατεβεί στην Βενετία και στην Τεργέστη για να βρει πάλι Έλληνες, όσοι ήτανε μορφωμένοι δεν τα ξέρανε και όσοι ήτανε αμόρφωτοι νομίζανε ότι τους κοροϊδεύει: «Τί; Ήρθε αυτός ο Γάλλος εδώ πέρα, ό ευπατρίδης, και ζητάει από μας τα τραγούδια που λέει η γιαγιά μου, που λένε και στο χωριό μου;». Ήταν δύσπιστοι και πολύ κουράστηκε να τους πείσει να του τραγουδήσουν τα τραγούδια και να τα καταχωρήσει στη συλλογή του. Έτσι συγκεντρώθηκαν και δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά τα ελληνικά τραγούδια.

Διονύσιος Σολωμός

Όπως ήδη έγινε νύξη, ο Σισμοντί έγραψε στην Κέρκυρα για να του στείλουν δημοτικά τραγούδια. Αλλά ήταν κι άλλοι Κερκυραίοι, που, επειδή επηρεάζονταν από τη Δυτική Ευρώπη, άρχισαν να σκέφτονται για τα δημοτικά τραγούδια. Και μόλις ο Σολωμός έφτασε από την Ιταλία στη Ζάκυνθο, άρχισε να μαζεύει δημοτικά τραγούδια και να καταγράφει και παροιμίες και ό,τι άλλη φράση τον ενδιέφερε. Ο Σολωμός, λοιπόν, ήταν από τους πρώτους που συνέλεγε δημοτικά τραγούδια, και μάλιστα, όταν ο Τομαζέο, ο Ιταλός, ήθελε να κάνει κι αυτός μια έκδοση των δημοτικών τραγουδιών, ζήτησε από τον Σολωμό, και η συλλογή τού Σολωμού πέρασε στον Τομαζέο και ο Τομαζέο εξέδωσε το 1842 νέα πλέον συλλογή δημοτικών τραγουδιών σε ιταλική μετάφραση. Αυτός είχε συγκεντρώσει και άλλα τραγούδια από την Αλβανία, από τη Σερβία, και ένας τόμος από αυτά ήτανε για τα ελληνικά. Συνεπώς, ο Σολωμός συγκέντρωνε τραγούδια και πήγανε στη συλλογή τού Τομαζέο.
Άρχισε μια κίνηση. Ένας φίλος του Σολωμού, ποιητής από την Κέρκυρα, ο Αντώνης Μανούσος, πήγε επίτηδες απέναντι στην Ήπειρο και συγκέντρωνε τραγούδια. Και μια φορά τον συναντάει, γράφει στα απομνημονεύματά του, ένας Ρεγκάλδης, και του λέει: «Τί γυρεύεις εδώ πέρα εσύ;». Του λέει: «Έρθα να μαζέψω τραγούδια για να τα δημοσιεύσω». Λέει: «Τί έχεις στο χέρι σου;». Κοιτάει στο χέρι του, είχε το αντίτυπο των τραγουδιών του Φωριέλ που είχε ο Σολωμός και που είχε επάνω σημειώσεις ο Σολωμός. Και λέει: «Πώς; Ο Σολωμός, αφού το έχει σαν ευαγγέλιο, πως το έδωσε σε σένα;». Λέει: «Τον παρακάλεσα, για να μπορώ να ελέγχω αυτά που συγκεντρώνω».

Ο Μανούσος δημοσίευσε τη συλλογή του στα 1850 και μετά άρχισε πλέον να κυκλοφορεί το βιβλίο του δημοτικού τραγουδιού και βγήκανε σημαντικά βιβλία.^[2] Βγήκε αμέσως το βιβλίο του Ζαμπελίου, το ’52, βγήκε εν συνεχεία του Ιατρίδη, βγήκε του Χασιώτη, πολύ σημαντικό, το ’60 βγήκε του Πάσσοβ, ένα πολύ σημαντικό επίσης, ο οποίος συγκέντρωσε ό,τι είχε συγκεντρωθεί και το  συνεπλήρωσε, έβγαλε μια μεγάλη συλλογή, και μάλιστα, τύπου επιστημονικής διατριβής με πρόλογο στα λατινικά. Και το 1880, τα ηπειρωτικά τραγούδια από τον Αραβαντινό και μετά πια, στο νέο αιώνα βγήκανε πάρα πολλά, πολλές συλλογές δημοτικών τραγουδιών. Ο Μανούσος, καθώς πήγαινε σε ένα χωριό της Κέρκυρας άκουσε ένα τραγούδι μικρό. Του άρεσε, φαίνεται, αλλά δεν το κατάλαβε και το περιέλαβε στη συλλογή του. Το λέει «Η μετάνοια του ληστή». Σαν είδα εγώ «Η μετάνοια του ληστή», λέω: «Τί λέει αυτό το πράγμα; Για να δούμε ποιος είναι αυτός ο ληστής». Και βλέπω ότι ήτανε ένα άσμα δεκαεννέα στίχων, ισότιμο με αρχαία τραγωδία. Θα το προσεγγίσουμε. Είναι από την Κέρκυρα. Είπαμε, ο Μανούσος έδωσε τίτλο «Η μετάνοια του ληστή»^[3].
Η μετάνοια του ληστή
Αρχίζει:
Μάνα το Μέγα Σάββατο, όμορφος πούναι ο φόρος
(φόρος είναι το φόρουμ, είναι η αγορά)
Και την ημέρα τη Λαμπρή, όμορφος πούναι ο κόσμος.
Κυρίες και κύριοι, όταν στο δημοτικό τραγούδι βλέπετε να αρχίζει από «όμορφο κόσμο», να ξέρετε ότι θα καταλήξει σε δεινή δοκιμασία αυτός ο όμορφος  κόσμος.  Κι όταν βλέπετε να αρχίζει από τη  μ ά ν α, να ξέρετε ότι είναι μια αναγωγή, όχι γενική, όπως γίνεται στα άλλα τραγούδια, όπου γίνεται πρώτα προς τα βουνά και ύστερα φθάνει στα επί μέρους, αλλά όταν αναφέρεται «στη μάνα» (όπως είναι και το άλλο, Του Νεκρού αδελφού, που λέει: «Μάνα, με τους εννιά σου γιους», βάζει πρώτη τη μάνα), σημαίνει, ότι θα συγκλονισθεί ό κόσμος και θα αναζητηθεί καταφυγή στη μήτρα της ζωής, στην πηγή της ζωής, στη μάνα. Αυτό είναι.  Όταν αρχίζει από τη «μ ά ν α», όταν λέμε, όταν κινδυνεύουμε, «μάνα μου», δεν είναι απλώς ότι θέλουμε να είναι η μάνα μας εδώ. Αμέσως, κλονιζόμενοι, αναγόμαστε στην ουσία μας, στην πηγή μας, στην προέλευση μας. Και γι’ αυτό, μόνο δοκιμαζόμενοι λαοί έχουν προσωπικότητα και έχουν ταυτότητα· αυτοί που είπαν, που φωνάξανε «μάνα», δηλαδή αυτοί που αναζητήσανε –τώρα που κλονίζονται και πάνε να χαθούνε– να κρατηθούνε από την αρχή τους, από την αρχή της ζωής, από τη μήτρα της ζωής, από την ταυτότητά τους, την αυθεντική. Διότι, όταν δεν κλονίζονται οι λαοί, τότε ξεχνάνε τις πηγές τους και ξεχνάν τον εαυτό τους και αφανίζονται ως χοίροι στα παλάτια της Κίρκης. Λοιπόν, βλέπετε, εδώ πέρα, ο δημοτικός ποιητής, αρχίζει από τη «μάνα». Όχι έτσι φιλολογικά, «μανούλα μου», αλλά αμέσως αρπάζεται από τη ρίζα της υπάρξεως. Διότι θα συμβεί κάτι συγκλονιστικό παρακάτω. Και λέει:
Μάνα το Μέγα Σάββατο, όμορφος πούναι ο φόρος
Επιλέγει τη μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου.
Και την ημέρα τη Λαμπρή, όμορφος πούναι ο κόσμος.
Επιλέγει τη λαμπρότερη ημέρα του χρόνου. Και προσέξετε. Στον πρώτο στίχο αναφέρεται στην πολιτεία –το Σάββατο που σταματάνε τα έργα, που πηγαίνει ο κόσμος στην αγορά, όπου είναι το έργο του ανθρώπου–  και ύστερα ο δεύτερος στίχος ανάγεται σ’ όλο τον κόσμο. Λέει:
Και την ημέρα τη Λαμπρή, όμορφος πούναι ο κόσμος.
Κάνει μια δεύτερη αναγωγή, λαμπρύνει όλο το σύμπαν, τον χρόνο, τον ανθρώπινο χρόνο, την ανθρώπινη πολιτεία και τον κόσμο όπως τον νοεί ο άνθρωπος. Και συνεχίζει:
Στολίζουν οι μάνες τα παιδιά κι οι αδελφές τ’ αδέλφια.
Στολίζει κι η Λιοντάραινα τον ακριβό το γιό της.
Προσέξτε. Στολίζουν οι μάνες τα παιδιά κι οι αδελφές τ’ αδέλφια. Ως γενική περιγραφή, και υστέρα το κάνει συγκεκριμένο: Στολίζει κι η Λιοντάραινα τον ακριβό το γιό της. Διερευνούμε ταυτοχρόνως και την τεχνική του ποιήματος. Διότι, ήδη ο Σολωμός είχε πει –θα κάνω μια παρένθεση εδώ πέρα–  ότι «Το δημοτικό τραγούδι, βεβαίως είναι άξιο, αλλά είναι ανεπιτήδευτο». Και σε ένα άλλο γράμμα, στον Τερτσέτη, έλεγε ότι αυτά τα κοινά θέματα πρέπει να τα υπερβούμε εμείς και ο λαός, το έθνος, και ζητάει από μας να εκφράσουμε την προσωπική μας μαρτυρία, την ψυχή την προσωπική μας. Σωστά τα λέει ο Σολωμός. Ωστόσο, τα δημοτικά τραγούδια δεν είναι ούτε ανεπιτήδευτα, ούτε κοινά. Επίκοινα, ναι. Δηλαδή είναι, τα θέματα, όλων των ανθρώπων. Αλλά είναι ριζικά. Είναι αρχετυπικά. Σ’ αυτό θα επανέλθουμε. Έχει τεράστια σημασία. Διότι, όπου αναφέρεται το δημοτικό τραγούδι, αναφέρεται σε κεφαλάρι της υπάρξεως. Αναφέρεται σε σταυρό της υπάρξεως. Λοιπόν, εδώ, πέρα από την γενική καταρχήν παρατήρηση και ύστερα την ειδίκευσή του, βλέπουμε ότι μεριμνά το θηλυκό στοιχείο για την ύπαρξη. Όταν κινδυνεύει η ύπαρξη, εκείνο που μεριμνά είναι αυτό που την έφερε στη ζωή, στον κόσμο. Το θηλυκό στοιχείο. Αν παρατηρήσετε, γύρω από το σταυρό του Ιησού ήτανε «γ υ ν α ί κ ε ς». Και αυτές που περιέβαλαν το Χριστό και προτού σταυρωθεί ήτανε «γ υ ν α ί κ ε ς». Τα πρόσωπα του Ντοστογιέφσκυ που πάσχουν, τα περιβάλλουν «γ υ ν α ί κ ε ς». Τα περιβάλλει το θηλυκό στοιχείο. Ιδού. Ιδού, πως χτυπάει και ο δημοτικός ποιητής σε φλέβες βαθειές της υπάρξεως. Γυναίκες. Θηλυκό στοιχείο. Ήδη η μ ά ν α. Έχει γίνει αναγωγή. Και εδώ λέει:
Στολίζου οι μάνες τα παιδιά κι οι αδελφές τ’ αδέλφια.
Στολίζει κι η Λιοντάραινα τον ακριβό το γιό της.
Γιατί είναι Λαμπρή. Είναι λαμπρή μέρα. Πρέπει να στολιστούν. Να γίνει ο εορτασμός του φωτός. Ο εορτασμός της αναστάσεως του κόσμου. Διότι, και η ίδια η Λαμπρή ημέρα είναι μια ανάσταση.
Και τώρα πάμε στο γιό της. Ειδικεύει. Περαιτέρω:
Μπροστά του βάνει τα χρυσά, κι απίσω τα βελούδα
Στη μέση τον αμάραντο να μη τονε μαράνει.
Τον στολίζει το γιό της. Κι όταν στολίζει το γιό της, καταλαβαίνετε τί θα γίνει παρακάτω με το γιό της. Δεν είναι αυτά χωρίς επαρκή και αναγκαίο δραματικό λόγο. Τον ντύνει χρυσά από μπροστά, λέει, και από πίσω βελούδα. Και στη μέση του βάζει τον αμάραντο. Κύριοι, στο δημοτικό τραγούδι ορισμένα φυτά έχουνε ιδιότητες μαγικές ή μεταφυσικές ή εν πάση περιπτώσει δεν είναι φυσικά αντικείμενα. Ο αμάραντος είναι κάτι το μυστηριακό, είναι το μυθικό. «Για δέστε τον αμάραντο σε τι βουνό φυτρώνει». Αυτά δεν είναι μικρά λόγια. Θα τα πούμε. Και του βάζει τον αμάραντο, δηλαδή ήτανε τόση η μέριμνα της μάνας, του θηλυκού στοιχείου, για τον γιό της, που τον στόλισε, τον έντυσε και του έβαλε και ένα ξόρκι, διότι η ζωή πάντοτε κινδυνεύει. Του έβαλε και τον αμάραντο για να μην τον αμαράνει –βλέπετε πως δεν παρέλειψε ο δημοτικός ποιητής να αντιληφθεί ότι η ζωή πάντοτε τελεί σε ισόβιο κίνδυνο. Και ποιος θα φροντίσει να μην περιπέσει στην παγίδα αυτή την μεταφυσική, στην οποία τελεί η ζωή, ποιος άλλος από τη μήτρα της ζωής, από την μάνα; Η μάνα λοιπόν του έβαλε τον αμάραντο, για να μην μαραθεί το παιδί.
Και ξεκινάνε για την εκκλησία. Τον τόπο όπου κορυφώνεται η Ανάσταση, όπου κορυφώνεται η δόξα της ζωής και γίνεται άγια, αγιώνεται. Διότι ξέρει ο ελληνικός λαός ότι και η λεβεντιά έχει όρια. Κι από κει κι ύστερα είναι η αγιότης.
Σας είχα θυμίσει πέρυσι ένα στίχο που λέει:
Τ’ αντρειωμένου τ’ άρματα δεν πρέπει να πουλιούνται
μόν’ πρέπει του στην εκκλησιά και κει να λειτουργούνται.
Δηλαδή πάνω από την αντρειωσύνη είναι η αγιότης, για τον ελληνικό λαό. Λοιπόν, γι’ αυτό όταν σας είπα ότι το δημοτικό τραγούδι δεν είναι απλώς μια γυροβολιά με κλαρίνο, τώρα σας το αποδεικνύω.
Λοιπόν, πηγαίνει προς τον τόπο όπου κορυφώνεται η λαμπρότητα της ζωής σε αγιότητα. Και λέει:
Μπροστά πηγαίνει ή μάνα του σαν ’κόνα στολισμένη.
(σαν εικόνα στολισμένη)
Κι οπίσω η αδελφούλα του σαν αγιογραφισμένη!
Και οι ίδιοι οι άνθρωποι, έτσι, στολίστηκαν και εξαγιώθηκαν κι αυτοί μέσα σ’ αυτή τη φεγγοβολή του λαμπριάτικου ήλιου, εκεί που ανασταίνεται η ύπαρξη. Έγινε και ή μάνα σάν εικόνα στολισμένη. Και η, αδελφή, αγιογραφισμένη. Τέτοια ταύτιση, τέτοια ροπή προς τη θέωση! Έτσι βλέπει ο Έλληνας τον κόσμο.
Στη μέση πάει ο νιούτσικος.
Προσέξτε, τον βάλανε στη μέση. Διότι, αυτοί οι στολισμοί κι αυτοί οι πηγαιμοί στην εκκλησία είναι του μέσου ανθρώπου και η ζωή τελείται στη μέση. Δεν τελείται στις άκρες. Στις άκρες πηγαίνουνε τα ηρωικά πνεύματα και εκεί συντρίβονται. Αλλά δεν μπορεί να πάνε όλοι στις άκρες, γιατί ούτε μπορούν, αλλά και αν πήγαιναν όλοι στις άκρες θα εξαφανίζονταν η κοινωνία. Θα εξαφανίζονταν η ζωή ως τοιαύτη. Συνεπώς, η περιγραφή της μέσης ζωής, η οποία πηγαίνει προς την τελείωση κατ’ αυτόν τον τρόπο, είναι μια πραγματικότητα κι αυτή κρουστή, όπως και είναι πραγματικότητα η περιαγωγή στα όρια της υπάρξεως, όπου εκεί ο άνθρωπος συντρίβεται. Βάλανε λοιπόν το νέο στη μέση. Μπροστά η μάνα του, πίσω αυτός, αυτός στη μέση. Έτσι, να είναι ασφαλισμένος από το θηλυκό στοιχείο. Το θηλυκό στοιχείο. Η μήτρα είναι και εξωτερικά και εσωτερικά εικονογραφημένη, εικονοποιημένη και στη μέση ο νέος. Ο άντρας. Διότι ο άντρας είναι που κάνει αποκοτιές. Πάει στη μέση κι ο νιούτσικος.
Στη μέση πάει ο νιούτσικος,
(ο νέος). Πώς;
Σαν μήλο μαραμένο.
Κύριοι, ιδού η ρωγμή. Στον έκτακτο λαμπρό κόσμο μας φέρνει ο δημοτικός ποιητής μια κάθετη ρωγμή. «Σαν μήλο μαραμένο». Τί συνέβη; Ώστε ο κόσμος έχει ραγισματιά; Αυτός ο κόσμος, ο οποίος πηγαίνει για αγιοποίηση, ο οποίος είναι τόσο όμορφος το Μεγάλο Σάββατο, τη μεγάλη μέρα, και τόσο όμορφος επίσης τη Λαμπρή ημέρα; Και δεν μπόρεσε το ξόρκι του αμάραντου να κάνει τίποτα; Προσέξτε. Λέει «αμάραντο», προσέξτε πως εμμένει. Πρώτα-πρώτα ο ποιητής εμμένει. Στην αρχή λέει: «Όμορφος ο φόρος, όμορφος \ ο κόσμος». Δυο φορές το «όμορφος». Και τώρα, επειδή μαραίνεται ο νιός, τον έχει από πριν «αμάραντο», για να μην τόνε μαράνει. Και τώρα «σαν μήλο μαραμένο». Πού ανεπιτήδευτος λόγος να τον συγκρίνουμε με τα ανεμοσκορπίσματα του Βαλαωρίτη; Υπάρχει επιτηδειότερος λόγος απ’ αυτόν; Κι ακόμα δεν είμαστε παρά στον ένατο στίχο. Εννιά στίχους μέχρι τώρα κι όλοι είναι δεκαεννιά. Η ρωγμή. Και συνεχίζει ο ποιητής:
 Η εκκλησιά δεν τον χωρεί, κι οι εικόνες δεν τον θέλουν.
Ιδού η τραγική μεταστροφή. Στη μέση του ποιήματος έχουμε μια τραγική μεταστροφή. Όλα αυτά συνέβησαν, και τώρα η εκκλησιά δεν τον χωρεί κι οι εικόνες δεν τον θέλουν. Τί έγινε; Τί έκανε αυτός ο νέος που με όλη του αυτή τη φροντίδα και σε μια τέτοια ημέρα δεν μπόρεσε κι αυτός να συμμεριστεί την μέση πορεία της ζωής προς την αγιοποίησή της;
Κι ο νιούτσικος εγύρισε στη μάνα του και λέγει:
Και αρχίζει ο διάλογος αυτός, ο περίφημος διάλογος των δημοτικών τραγουδιών:
Γένε μάνα πνεμματικός να με ξομολογήσεις
Γιατί έχω κρίματα πολλά, να μου τα καταλύσεις.
Προσέξτε. Σχεδόν λόγια του Αριστοτέλη, που μιλάει για κάθαρση της τραγωδίας. Να μου τα καταλύσεις. Να γίνει η μάνα του πνευματικός να του τα καταλύσει. Και προσέξτε. Απευθύνεται στη μάνα του. Γυρνάει στη ρίζα του. Αφού, άλλωστε, δεν τον θέλει η εκκλησία και δεν τον θέλουν οι εικόνες. Τί σημαίνει εδώ, καταρχήν; Δεν πάει να ζητήσει συγγνώμη ή ο,τιδήποτε, να δούμε τί έχει ο νέος, από την εκκλησία. Αλλά πάει στη μάνα του. Η εκκλησία και οι εικόνες είναι το παγωμένο άγιο, είναι το κοινωνικοποιημένο άγιο. Είναι το αμετάβλητο, το αμεταποίητο. Όπως είναι, είναι πάντα. Και δεν μπορούν, εν προκειμένω, διότι εδώ πρόκειται για τραγωδία, να αλλοιωθούν, να σκύψουν και να αφουγκραστούν τον άνθρωπο που πάσχει. Η μάνα όμως, η οποία έχει κι αυτή αγιότητα, έχει και τη δυνατότητα να αλλοιωθεί, να μεταποιηθεί, και να γείρει προς την πάσχουσα ύπαρξη και να την σώσει. Το άγιο εν προκειμένω, οι εικόνες και η εκκλησία, είναι μια αρχή, μια ψυχρή αρχή, η οποία, παρά το κακό που γίνεται, στέκεται σιωπηλή εις τον αιώνα. Ενώ η μάνα, δηλαδή η αρχή, η πηγή της ζωής, είναι πάντοτε ζώσα, παρούσα, και πάντοτε έτοιμη να σκύψει πάνω από το οδυνώμενο ον. Απευθύνεται λοιπόν στη μάνα του και της λέει.
Τώρα θα της πει το μυστικό. Προσέξτε, είδατε πώς προετοιμάζει ο ποιητής ο δημοτικός, αυτός ο ανώνυμος, ο ταπεινός, πώς προετοιμάζει την αποκάλυψη να’ ρθει στο τέλος, και σε αντίθεση με την αρχή, με τον λαμπρό κόσμο; Και λέει ο γιος:
Τί άλλοι εκουρσεύαν πρόβατα κι άλλοι εκουρσεύαν γίδια
Άλλοι εκουρσεύανε χωριά κι άλλοι εκουρσεύαν χώρες.
Δηλαδή αμέσως βλέπουμε ότι και αυτός κούρσεψε, αλλά δεν κούρσεψε χώρες και χωριά, όπως οι άλλοι. Έκανε κάτι το κακό, αλλά δεν ήτανε σαν αυτό των άλλων. Αμέσως θέλει να διαστείλει τη δική του θέση από το κοινό έγκλημα. Ότι έκανε έγκλημα κι αυτός, αλλά δεν ήτανε το κοινό, δεν ήταν κούρσεμα χωριών και γιδιών. Και λέει:
Μα ’γω μάνα μου κούρσευα ’κλησιές και μοναστήρια!
Κλέφτω το δισκοπότηρο και τ’ άγιον Ευαγγέλιο.
Ιεροσυλία. Πήγε αυτός και κούρσεψε το δισκοπότηρο, το αγιότερο σκεύος που είναι στην εκκλησία, και το Ευαγγέλιο, το εξίσου αγιότερο βιβλίο που είναι στην εκκλησία. Οπότε η αποκάλυψη πάλι μένει εκκρεμής. Εάν έλεγε ότι εκούρσεψε γίδια και πρόβατα και χωριά, εντάξει. Το έγκλημα έγινε, τελείωσε. Αλλά, το να κλέβεις δισκοπότηρα –και μάλιστα εκείνη την εποχή δεν τα πουλάγανε, όπως τα πουλάνε τώρα στις ξένες αγορές, που κοστίζουνε και περισσότερο από χωριά– και να διαγουμίζεις Ευαγγέλια, θα πει ότι, περαιτέρω, κάτι άλλο υπάρχει. Έκανε ιεροσυλία. Δεν έκανε κοινό έγκλημα. Μολονότι η ιεροσυλία είναι βαρύτερη για την ύπαρξη. Διότι το κοινό έγκλημα αποκαθίσταται. Εκτίεις ποινή. Η ιεροσυλία δεν αποκαθίσταται. Είσαι ένοχος έναντι του Θεού. Δεν είσαι ένοχος έναντι των ανθρώπων. Τί έκανε το παιδί; Ο ποιητής, ό σοφός ποιητής, μας το αποκαλύπτει μόνο στον τελευταίο στίχο. Και εκεί το αφήνει εκκρεμές. Λέει:
Εγώ έδεσα τον κάλλιο μου (το άλογό μου)
σε κιβουριού κουλούρι^[4].
Δηλαδή έδεσα το άλογό μου στο περίφραγμα ενός μνήματος.
Και ήτανε κει μια λυγερή, εννιά μηνών θαμμένη^[5].
Τί συνέβη; Μένει μετέωρο. Κυρίες και κύριοι, για τον νέο ο θάνατος της αγαπημένης είναι μια τέτοια συγκλονιστική βίωση που ζητάει το λόγο από τα ιερά, τα ιερά μένουν σιωπηρά και έρχεται σε ριζική αντιδικία μαζί τους. «Γιατί πέθανε το Αγαπημένο μου πρόσωπο. Μένετε ψυχρά. Μπροστά σ’ αυτή την οδύνη του ανθρώπου. Κάθεστε εικόνες αυτού ψηλά καθηλωμένες, σιωπηρές». Και έρχομαι σε αντιδικία με το Ιερό. Προσέξτε. Αυτό είναι τραγωδία ενός λαού βαθύτατα πιστού. Άρα, ο ποιητής ξέρει τα βάθη της ψυχής, εισδύει στα βάθη της υπάρξεως και δεν κάνει εξωτερικές φιλολογικές διατριβές. Πηγαίνει στο βυθό της αμαρτίας, αλλά της αμαρτίας η οποία έχει και το λόγο της. Το «τραγικό» – τί είναι το τραγικό; Τραγικό είναι όταν έρχονται σε σύγκρουση δυο καταστάσεις· από τη μια μεριά η Αντιγόνη και από την άλλη ο Κρέων, σε σύγκρουση δυναμική, ριζική, ανατρεπτική, αλλά και οι δυο έχουν δίκιο. Και η Αντιγόνη έχει δίκιο, αλλά και ό Κρέων έχει δίκιο. Και ο Κρέων έχει την ευθύνη της εξουσίας. Γι’ αυτό και την πλήρωσε κιόλας. Αλλά και η Αντιγόνη έχει δίκιο διότι αφήνει τον αδελφό της άθαφτο, που είναι ιεροσυλία για τις πίστεις εκείνες και όλες τις πίστεις. Λοιπόν, εδώ, βλέπουμε, διαπράττεται ιεροσυλία, δηλαδή έρχεται σε αντίθεση με το ιερό, αλλά γιατί; Διότι είδε ότι πεθαίνει το αγαπημένο πρόσωπο και το Ιερό μένει σιωπηλό. Και δεν υπάρχει λύση του θανάτου του αγαπημένου προσώπου. Και ο ποιητής αμέσως έρχεται σε ριζική αντίθεση και ριζική σύγκρουση με τους πρώτους στίχους.
Ενώ οι πρώτοι στίχοι είναι υπέρ του θαύματος της ζωής και υπέρ της αγιότητος της ζωής, δείχνει το αντίθετο·  δείχνει ότι υπάρχει ένα χάσμα που χωρίζει τη λαμπρότητα από τον καταποντισμό της ζωής, τον ολετήριο μέσα στην τάφρο του θανάτου. Κι έτσι βλέπουμε δυο συγκρούσεις μέσα σε δεκαεννιά στίχους. Από τη μια μεριά είναι η ζωή και από την άλλη ο θάνατος. Αρχίζει έτσι: «Μεγάλο Σάββατο και Λαμπρή. Τί όμορφος είναι ο κόσμος» κι ο τελευταίος στίχος είναι η «Λυγερή εννιά μηνών θαμμένη». Και σιωπά. Έτσι έρχεται σε σύγκρουση και αντιδικία η ζωή με το θάνατο. Και αφ’ ενός, από άποψη φυσική, έρχεται σε αντιδικία η ιερότης με το βέβηλο, στο οποίο βλέπουμε, ο βαθύς ποιητής, να δίνει μια δικαίωση. Διότι καλά όλα, αλλά εδώ χάθηκε αγαπημένο πρόσωπο. Τί θα γίνει με αυτό το αγαπημένο πρόσωπο; Εμένα, όταν η οδύνη μου είναι τόσο βαθειά, δεν μπορεί να με παρηγορήσει η ψυχρή και αναρτημένη και εις τον αιώνα σιωπηλή εικόνα – και όλη η ύλη της εκκλησίας, διότι εδώ ή πραγματικότητα είναι ότι κοιμάται μια λυγερή εννιά μήνες τώρα και δεν έγινε τίποτα. Μιλάτε για Ανάσταση, μιλάτε για αναστάσιμη ημέρα, κι εδώ κοιμάται μια λυγερή τώρα και εννιά μήνες.
Και καθώς είναι ο τελευταίος στίχος ακολουθεί η σιωπή. Δηλαδή φέρνει όλη την τραγωδία στις παρυφές της σιωπής. Εννιά μηνών θαμμένη. Και ό,τι λύση και να δώσει η μέση, ό,τι λύση να δώσουν τα προηγούμενα και να γυρίσουμε προς τη μέση, εξακολουθεί να ηχεί μέσα μας, και να γίνεται υπόμνημα, ότι παρά ταύτα εδώ κοιμάται μια λυγερή, ένα θαύμα υπάρξεως, κι αυτή ήταν θαύμα υπάρξεως αλλά είναι τώρα και εννιά μήνες θαμμένη.
Προσέξτε όμως. Λέει εννιά μήνες. Δηλαδή προχώρησε χρόνος. Και ενώ στην αρχή ήτανε σφοδρός και βίαιος κατά του ιερού, και δικαίως, τώρα με το βάλσαμο του χρόνου, με τη λειτουργία του χρόνου, ήρθε στη μάνα του, μαραμένος μεν, αλλά ξαναγύρισε. Πήγε πάλι στη μέση και ζήτησε, όλη αυτή η τραγική του περιπέτεια να φύγει από το βάρος της ψυχής του, ζήτησε απ’ τη μάνα του να τον εξομολογήσει για να καταλυθεί, όπως λέει, το κρίμα, δηλαδή αυτός ο ζόφος που περιάδραξε την ύπαρξή του, να σκορπιστεί και να λάμψει πάλι το αναστάσιμο φώς. Δηλαδή ο ποιητής φέρνει την τραγική αντίθεση, δημιουργεί τη σύγκρουση, δικαιολογεί και το ένα και το άλλο, και στο τέλος φέρνει τη συμφιλίωση. Γιατί έτσι είναι τα πράγματα. Η μέση, η ζωή, πρέπει να προχωρήσει. Χωρίς ωστόσο να ξεχνάμε ότι εκεί πάντοτε θα κοιμάται μια λυγερή, εννιά μηνών θαμμένη.
Θέλω να κάνω και μια περαιτέρω υπέρβαση. Γιατί ο ποιητής έβαλε εννιά μήνες; Ο στίχος θα ταίριαζε και με εφτά και οκτώ.
Εννιά μήνες είναι ο χρόνος που γεννάται η ζωή. Μέσα από το μνήμα της αγαπημένης, ο ποιητής έβγαλε τη ζωή της ενάρξεως. Και πάλι λαμπρύνεται ο κόσμος.

* Κύκλος πέντε εισηγήσεων για το δημοτικό τραγούδι στο Ίδρυμα Γουλανδρή-Χορν, το 1985, που περιλαμβάνονται στον δωδέκατο τόμο των Απάντων του Χ. Μαλεβίτση (εκδόσεις Αρμός, 2010). Εδώ δημοσιεύουμε την πρώτη, με τίτλο «Η συλλογή των δημοτικών τραγουδιών».

---

^[1] «Ο Χάρος με τους αποθαμένους», Ζαμπέλιος, 139.
^[2] Σημαντικές συλλογές που εκδόθηκαν εν συνεχεία είναι οι εξής: * 1850: Τραγούδια Εθνικά, Κέρκυρα. * 1851: Μ. de Marcellus, Chants populaires de la Grèce, Παρίσι. * 1852: Σπ. Ζαμπελίου, Άσματα δημοτικά της Ελλάδος. Κέρκυρα. * 1859: A. Ιατρίδου, Συλλογή δημοτικών ασμάτων, Αθήνα. * 1860: Arnoldus Passow, Τραγούδια Ρωμαίικα, Carmina Popularia Graecia recentioris, Λειψία. * Theod. Kind, Anthologia Neugriechisher Volkslieder, Λειψία. * 1866: Γ. Χασιώτου, Συλλογή των κατά την Ήπειρον δημοτικών ασμάτων. Αθήνα. *1868: Μ. Πελέκου, Δημοτική Ανθολογία. * 1873: Legrand, Recueuil de chansons populaires grecques * 1876: Α. Jeannataki, Άσματα κρητικά, Λειψία. * 1880: Π. Αραβαντινού, Συλλογή δημωδών ασμάτων Ηπείρου.
^[3] Αντ. Μανούσου, Τραγούδια εθνικά, συναγμένα και διασαφηνισμένα υπό Αντωνίου Μανούσου, Κέρκυρα, 1850, σ. 88. Τίτλος «Η μετάνοια του ληστή», της Κέρκυρας. Μέσα σε δεκαεννέα στίχους εκπτύσσεται μια πρωτοφανής αίσθηση του τραγικώς ζην, στο όριο της απώλειας του αγαπημένου προσώπου. Το ποίημα αυτό αναλύεται διεξοδικά από τον Χρήστο Μαλεβίτση στη Φιλολογική Πρωτοχρονιά του 1987, σσ. 155-165. Ο συγγραφέας εκθέτει το τραγούδι κατά τους αναβαθμούς αυτής της τραγωδίας:  Πρώτος αναβαθμός: θέση ύψους. Δεύτερος αναβαθμός: Η ζωή της μέσης. Τρίτος αναβαθμός: Η στροφή. Τέταρτος αναβαθμός: αντίθεση βάθους.
^[4] κουλούρι: τάφος. Φ. Κουκουλές, Βυζαντινών Βίος και Πολιτισμός, τόμ. Ε΄, παράρτημα, σ. 106.
^[5] Πολλά από τα κρίσιμα και πνευματικώς σημαντικά άσματα ολοκληρώνονται μόνο στον τελευταίο στίχο. Αν είχε λησμονηθεί ο τελευταίος στίχος, το ποίημα ως πνευματική σύλληψη θα είχε καταστραφεί ολοτελώς. Βλ. και τον τελευταίο στίχο του τραγουδιού Κοιμάται η καπετάνισσα. Ο δημοτικός ποιητής, λοιπόν, μας λέγει πως η ανάσταση είναι ανάσταση δια του θανάτου και η χαρά της Λαμπρής είναι χαρά δια της οδύνης.